Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Genezytraktowaniaradykalizmujakocechyskrajnejlewicymożnadoszukiwać
sięwprzemianachideowychXIXwieku,gdyzaradykałówuznawanoprzeciwników
ówczesnychniedemokratycznychsystemówpolitycznychEuropy.Jakoegzemplifi-
kacjęradykalizmuwskazujesięnapolskąlewicowąemigracjępopowstańczą(Wielka
Emigracjapopowstaniulistopadowym),aszczególnienaGromadyLuduPolskiego
dążącedozbudowaniasystemuopartegonaówczesnymrozumieniukomunizmu21.
TakżeliberalizmsocjalnyXIXwiekutraktowanybyłjakoideologiaradykalna,szcze-
gólnieweFrancji,gdzieradykałowiedomagalisięzniesieniamonarchii,nieuznawa-
niaautorytetówihierarchii,realizacjiegalitaryzmu(dokończeniarewolucji),laicy-
zacjipaństwaiżyciaspołecznego;cechowalisiętakżesilnymantyklerykalizmem22.
WswychpostulatachXIX-wieczniradykałowiewpisywalisięwprzestrzeńlewico-
wegoapelupolitycznego.Dążylionibowiemdojaknajszerszejpartycypacjispołe-
czeństwawwykonywaniuwładzy.Domagalisięposzerzaniauprawnieńsamorządów,
społecznejkontroliorganówwładzy,atakżeochronyrobotnikówzestronypań-
stwa.Wsferzeaksjologicznejdomaganosię,jakwspomniano,świeckościpaństwa23.
Stosowaniewpraktyceadministracyjnejwspomnianychpojęćdoprowadziło
wpołowielat70.XXwiekudowyparcianradykalizmu”izastąpieniagonekstremi-
zmem”wcorocznychraportachniemieckiegoUrzęduOchronyKonstytucji(Bunde-
samtfürVerfassungsschutz,UOK).Zaczętostosowaćtopojęciewobecugrupowań
ipartiizagrażającychsystemowipolitycznemutegokraju24.Odróżniającradyka-
lizmodekstremizmu,UOKniemonitorujeoficjalniedziałalnościradykałówpoli-
tycznychireligijnych,uznając,żeorganizacjeteniewystępujączynnieprzeciwko
ładowikonstytucyjnemuRFN.Uznajesięsłusznie,żenależyrozróżnićekstre-
mizmodradykalizmu.Wpaństwiedemokratycznymjesttootyleistotne,iżzgod-
niezpryncypiamidemokracjiszanowanyjestpluralizmiróżnorodnośćpoglądów,
oileuznajesięwnichsystemwartościfunkcjonującywtymreżimie(choćbynie
kontestujesięwsposóbskrajnyiopartynaprzemocywynikówwyborówdociał
przedstawicielskich).Wartorównieżzauważyć,żewpraktycedziałaniainstytucji
bezpieczeństwa,takżeipaństwdemokratycznych,poszerzaniezakresuzaintereso-
wań(działań)znacznieosłabiaichmożliwościiefektywnośćwzwiązkuzograni-
czonympotencjałemizasobami.
21A.Wielomski,Radykalizm[w:]J.Bartyzel,B.Szlachta,A.Wielomski,Encyklopedia
polityczna.Myślpolityczna:głównepojęcia,doktrynyiformyustroju,Radom2007,s.341.
HasłoekstremizmpolitycznyniewystępujewEncyklopedii.Autorhasławspominaoeks-
tremizmie,stwierdzając,żedoruchówidoktrynradykalnychzaliczasięm.in.nekstremi-
styczneorganizacjeekologiczne”
.Zob.ibidem,s.340-341.
22Ibidem,s.341-342.
23P
.Bednarz,Radykalizm[w:]M.Marczewska-Rytko,E.Olszewski(red.),Myślspo-
łecznairuchypolitycznewspółczesnegoświata,Warszawa2011(seria:nEncyklopediaPoli-
tologii”),s.304.
24U.Backes,Ekstremizmprawicowył,s.31;idem,Extremism:ConceptsandContro-
versies[w:]A.Moroska-Bonkiewicz(red.),Ekstremizmpolitycznywewspółczesnymświecie,
Wrocław2012,s.29.
11
