Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zakreślanegoprzezekstremizmpolityczny/religijnyiradykalizmpolityczny/reli-
gijny4.Zjednejstronyproblematykatazahaczaopolebadawczepolitologii,zdru-
giej—jestjednocześnieelementembadańpsychologiiiprawa.Możliwejestich
ujmowaniezperspektywyaksjologicznej.Uznając,iżekstremizmjestistotnym
zagrożeniemdlaładuiporządku,musimyprzyznać,żejesttakżeelementembadań
związanychzogólniepojmowanymbezpieczeństwem(wewnętrzne,zewnętrzne).
Zatemekstremizmiradykalizm,jakoprzedmiotbadań,nspajają”wspecyficznym
zakresiewieledyscyplinwramachnaukspołecznych5.Ponadtoekstremizmpoli-
tycznymożebyćujmowanywperspektywieideologicznej,aletakżepoprzezanalizę
postawizachowańpolitycznych6.Wperspektywiepsychologicznejpostawyizacho-
waniamająindywidualnycharakter,zaśwwypadkuideologiimożemywskazywać
naprzekonanianzatracająceindywidualnycharakter”7.Ideologiepolityczneposia-
dająncharakterkolektywny,postawyspołeczno-politycznedotycząjednostki”8.
Ekstremizm,radykalizm,fundamentalizmjakozachowaniapolitycznewpisująsię
wkategoriekonwencjonalnościbądźniekonwencjonalności.Działalnośćiaktywność,
niekonwencjonalnawperspektywieuznanychzasaddemokracji,dotyczyśrodków
izachowańniemieszczącychsięwspektrumtegoreżimu9.Jednakżetrudnojestuzna-
wać,żekonwencjonalnezachowaniadotycząjedyniereżimudemokratycznego,jeżeli
przyjmiemy,żeekstremizmpolitycznyjestwswejistocieantysystemowy,towówczas
antysystemowośćdotyczysystemuwogóle,aniewyłączniesystemupaństwademo-
kratycznego.Zarównoekstremizmpolityczny,jakiterroryzmmogąbyćskierowane
takżeprzeciwkopaństwu,wktórymwystępujereżimtotalitarnylubautorytarny.
4Wyjaśnieniawymagająkwestienpolityczności”inreligijności”ekstremizmu/radyka-
lizmuorazterroryzmupolitycznegoireligijnego.Wzasadziewnauczaniu(doktrynach)
religijnychmożnaodnaleźćpierwiastkipolityczne—dążeniedorównościisprawiedliwości
(nteologiawyzwolenia”wAmeryceŁacińskiej),utworzeniepaństwateologicznegonaczele
zkalifem.Zastanowićsięmożnanadterroryzmemreligijnym,któregoexdefinitiocelem
jestwywoływaniestrachu(przerażenia—terreo).Religijnieuwarunkowanysprawcaczynu
ocharakterzeterrorystycznymniekierujesięchęciąwywarciawrażenianaludziach,lecz
naNajwyższym,dlaktóregosiępoświęca.Brakujetuzatempodstawowegowaloruzastrasze-
niaspołeczeństwa.Strachwystępuje,leczjestswoistymskutkiemubocznymczynusprawcy.
5Kwestiaekstremizmujakoproblemubadawczegomożewychodzićtakżepozazakres
dyscyplinnaukspołecznych,sięgającdonaukhumanistycznych,ajeśliweźmiemypod
uwagęanalizęśrodkówtechnikiwalki(brońijejrozlicznerodzaje:odbiałej,palnej,mate-
riałyiurządzeniawybuchowepokoktajleMołotowaibrońbiologiczną—rozsyłanypocztą
nwąglik”lubrycyna),możemywyjśćwswychrozważaniachnadtymzjawiskiemdaleko
pozanaukispołeczneihumanistyczne.
6U.Jakubowska,Ekstremizmpolityczny.Studiumpsychologiczne,Gdańsk2005,s.11.
7Ibidem.
8Ibidem,s.16.
9Ibidem,s.19-20;zob.także:A.Hołub,Ekstremizm—radykalizm—antysystemowość.
Międzypsychologiąapolitologią.Zarysproblemu[w:]D.Karnowska,J.Nocoń(red.nauk.),
Obywatel—instytucje—władzanaprzełomieXXiXXIwieku.Księgadedykowanaprofeso-
rowiTadeuszowiGodlewskiemu,Toruń2012,s.192-193.
8
