Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EwaWójcicka
EwaWójcicka
UniwersytetGdański
RęKAWICZKI,SZALILASECZKA–TYLKOUBRANIE
CZYJUŻOBSESJA?SŁÓWPARęOSŁOWACKIM
Rękawiczki,szalilaseczka–tylkoubranieczyjużobsesja?…
To,żepanielubiąsięstroić,pindrzyć,szykować,upiększaćielegantować,wia-
domonieoddziś.Togłówniedamomprzypisujesięzamiłowaniedokosmetyków,
strojówibibelotówwpostacibiżuteriiczyinnychdodatków.Podobniebyło
zkobietamiżyjącymiwXIXwieku.Gdymyślimyoubraniachztamtejepoki,przed
oczamistająnamturniury,krynoliny,riuszki,falbanki,jedwabiewrozmaitych
kombinacjach.flTokobietyXIXstuleciażyły,abysięubierać,aswoimwyglądem
istrojamiwzbudzićzachwyt,zazdrośćrywalekizainteresowaniemężczyzn”1.
Garderobamęskakojarzysięraczejzmocnoskonwencjonalizowanym,ubogim
wdodatki,adotegosformalizowanymstrojem.Toprawda,żedziewiętnasto-
wiecznamodamęskaniebyłatakbogataifantazyjnajakmodakobieca.Czynniki
gospodarcze,rozwójtechniki,liczneprzemianypolityczneorazprzedewszystkim
zmianyobyczajoweznaczącowpłynęłynamodęmęskąXIXstulecia,któramimo
żewcześniejuległastandaryzacji,topowolizaczęławymykaćsięzesztywnych
rametykiety.TowłaśniewXIXwiekupojawiasiędandyzm,zjawiskozdziedziny
obyczajuimody2.
Dandyzmpowstałwwynikuprzemianspołecznych.Podążalizanimarystokra-
ci,którzychcielizademonstrowaćswojąwyjątkowośćorazpodkreślićprzynależ-
nośćdoelitarnegogrona,jakiparweniusze,pragnącypokazać,żenależądoklasy
wyższej.RadosławOkulicz-KozarynwMałejhistoriidandyzmupisze:flDandyzm
bierzepoczątekzmodyizniąwinienpozostawaćwbezustannymzwiązku”3.
Jednakniechodzitutajtylkoodbałośćostrójipodążaniezanajnowszymitren-
dami,ponieważdandysniejesttrendseterem.Onniepodpatrujetrendówiich
niekopiuje.Onmodęprzekracza,tworzyzniejswójmanifest,wykorzystujeją,
abyszokować,albowiemdandysznaturyjestbuntownikiem,kontestatorem,sam
sobieustalareguły.Nieobchodzągoprawamoralneiboskie.Wszystkokonstruuje
naopak,tworzyswójwłasnyświatiprzemianowujewartości.Każdydandysma
1
L.Nalewajska,ModamęskawXIXinapoczątkuXXwiekuwczasopismachzezbiorówBibliotekiUni-
wersyteckiejwWarszawie,htp://www.buw.uw.edu.pl/wystawy/modameska/spis_tresci.html[dostęp:
10.10.2015].
2
J.Zawadzka,Dandyzm[w:]SłownikliteraturyXIXwieku,red.J.Bachórz,A.Kowalczykowa,
Wrocław2002,s.160–161.
3
R.Okulicz-Kozaryn,Małahistoriadandyzmu,Poznań1995,s.11.
