Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowoodredakcji
SŁOWOODREDAKCJI
Słowoodredakcji
OddajemywręceCzytelnikówkolejnyjuż−pozbiorzept.Fascynacja,zachwyt,
zakręceniewpolskiejliteraturzeXIXipoczątkówXXwieku(Gdańsk2016)-tom,któ-
remuprzyświecapodobnaintencjaprzyjrzeniasięfunkcjonującemuwutrwalonej,
aniekiedyiskostniałej,formulekanonowipolskiejliteraturywiekówXIXiXX.
Woczywistysposóbniniejszapropozycja,zatytułowanaParanoje,obsesje,natręc-
twawpolskiejliteraturzeXIXipoczątkówXXwieku,wydajesięrewersemtematyki
podjętejwpoprzedniejpublikacji.Przygłębszymspojrzeniuokazujesięjednak
jejdopełnieniemiprzewrotnymrozwinięciem.
Bohaterówpomieszczonychtutekstówłączydoświadczenieoscylowania
wokółniekonwencjonalnych,dyskusyjnych,czasaminawetperwersyjnychte-
matów,motywóworazśrodkówwyrazu.Dlaautorówtychartykułówwspólnym
mianownikiemjestambicja(prze)definiowaniaterminów,takichjakwszelkie
paranoje,obsesjeinatręctwa.Ichbadawczedziałaniaprowadziłydorefleksjinad
sposobemistnieniaiprzejawianiasiętychorazpokrewnychproblemówwtekście
literackim.Zacelmetodologicznypostawionosobiewskazaniemożliwychmetod
opisu,wyznaczenienowychperspektywoglądu,ujawnienieniezauważanych
dotądaspektówzagadnienia,aleprzedewszystkimuzmysłowienie,żeto,codrę-
czyłodziewiętnasto-idwudziestowiecznychautorów,dodziśpotrafiwzbudzać
zainteresowanie.
Artykułyzestawionowedługkryteriumchronologicznego,niemniejobok
takiegoporządkuwskazaćmożnainny–problemowy,gromadzącytekstywokół
następującychzagadnieńczyujęć:1.postacieszaleńców,odmieńców,geniuszy
(JoannaStożek,„Jakbysięwizbieobłędulękała…”Szaleństwo,naturaiwyobraźnia
ludowaw„Zamkukaniowskim”SewerynaGoszczyńskiego;EwelinaLechocka,„Dum-
kimoje!Źlemniezwami,źlemniezmoimszałem”-czyliniezwykłewizjekobzarza
wpoezjiTarasaSzewczenkinatlepolskiejtradycjiliterackiej);2.próbyposzukiwania
tożsamości(KarolinaPapiorkowska-Dymet,Dwieniespełnioneromantycznerole.
Krasińskiegozmaganiazlosemwposzukiwaniutożsamości;MaciejKaźmierkiewicz,
Wposzukiwaniutożsamości-listyipoezjaMariiKomornickiej);3.obsesyjnetematy
imotywywtwórczościwybranychautorów(SylwiaKarpowicz-Słowikowska,
BolesławaPrusafigurymyśleniaoRosji[napodstawiepublicystyki].Wybraneproblemy;
MonikaStanek,Światzliczbzbudowany.OPrusowskiejobsesjinapunkciestatystyki);
4.toksyczneuczuciainamiętności,uzależnieniapsychiczneifizyczne(EwaWój-
cicka,Rękawiczki,szalilaseczka-tylkoubranieczyjużobsesja?SłówparęoSłowackim;
GrzegorzGłąb,„Opętanadumą”[krótkahistoriakobiecejobsesji]-„PannaFlorentyna”
MariiKonopnickiej);5.ciałozniewolone/zniewalające(DominikaKardaś,Ciało
iemocjeKopciuszka.Uwagio„Jędzy”ElizyOrzeszkowej;KatarzynaWarska,Oblicza
