Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wprowadzeniedoproblematyki
37
2007+wStanachZjednoczonych,Japonii,Kanadzie,WielkiejBrytanii,Fran-
cji,Niemczech,Szwajcarii,Hiszpanii,jakrównieżpaństwachskandynaw-
skich,niejestwspółcześniekwestionowana18.Ichzasadniczarolawywodziła
sięzdwóchfaktów:pierwszytoflpoczuciewiny”,wynikającezuchwalenia
przezKongresUSA(alerównieżwiększośćzparlamentówinnychpaństw
rozwiniętychgospodarczo)podwpływemprojektówiżądańegzekutywy
(prezydentalubrządu),działającychzgodniezzaleceniamidoktrynyneo-
liberalnej,ustawumożliwiającychspekulacjęfinansowąnowymiinstrumen-
tamifinansowymi,bezodpowiedzialnościzarządówidyrektorówbanków.
RozpoczęłotokryzysnarynkukredytówhipotecznychwUSA(tzw.kre-
dytyninja),następnieprzeszłonacałyrynekbankowo-finansowy,byosta-
teczniedotrzećdorealnejgospodarki.Skalaarogancji,nepotyzmuibraku
odpowiedzialnościinstytucjiegzekutywyokazałasięporażająca.Podrugie,
parlamentyuchwalałyprogramypomocowewewspółpracyzbankamicen-
tralnymiformułująckonkretnewarunkikorzystaniaznichprzezprywatne
podmiotygospodarcze,główniebankiikorporacjeubezpieczeniowe,cogwa-
rantowałoracjonalnośćekonomicznąudzielanejpomocyzbudżetupaństwa.
Przykładowo,wNorwegiidlapodtrzymaniapłynnościnarynkumiędzyban-
kowym,Stortingpodjąłdecyzjęzaproponowanąprzezrządibankcentralny,
ouruchomieniufunduszywwysokości55,4mldUSDzprzeznaczeniemdla
4największychbankówkomercyjnych,jakrównieżzaproponowanobankom
rządoweobligacjewzamianzazagrożonezobowiązaniaztytułukredytów
hipotecznych.WSzwecjiprzywspółdziałaniupodobnychpodmiotówRiks-
dagpodjąłdecyzjęowprowadzenieprogramuflnaprawczego”owartości
205mldUSDwceluprzywróceniapłynnościnarynkufinansowym.
Wkwestiigwarantowaniawypłatydepozytówposiadanychwbankach
przezobywateli,przykładowowFinlandiipodniesionokwotędepozytów
objętychgwarancjamipaństwaz25do50tys.EUR,zgodniezrekomendacją
przyjętąwUniiEuropejskiej.WSzwecjikwotęgwarantowanychdepozytów
podniesionodo500tys.koronszwedzkich,tj.69tys.USD,adodatkoworoz-
szerzeniuuległzasięggwarancjidepozytowychdlaobywateliSzwecji,którzy
powierzyliswojeśrodkifinansowebankomwinnychpaństwach.Miałyone
byćzagwarantowanewtakiejsamejwysokości,gdybyrządyinnychpaństw
niebyływstanieobjąćichswoimigwarancjami.WDaniinamocydecyzji
18
Syntezapoglądówwtejkwestiipatrz:J.Osiński,Państwowwarunkachglobalnegokry-
zysuekonomicznego.Przyczynekdoteoriipaństwa,OficynaWydawniczaSGH,Warszawa2017,
s.183–200.
