Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Rozdziałpierwszy.Parlamentarnysystemrządów.Wyznacznikiteoretyczneipraktyka…
wróżnymczasie(AktoFormieRządu1974r.,AktoSukcesji–noweliza-
cja1979r.,AktoWolnościDruku–nowelizacja1988r.iAktoWolności
Ekspresji1991r.orazpóźniejszezmianywposzczególnychaktach)22,zaś
wNorwegii,opróczkonstytucjipisanejwformiejednegoaktuprawnego
pochodzącegoz17maja1814r.,obowiązujątakżespełniająceistotnąrolę
wanalizowanejmateriikonwenansekonstytucyjne23.Takzróżnicowanasytu-
acjamogłabywznaczącysposóbkorygowaćprzynajmniejformalnewyznacz-
nikisystemówparlamentarnych.Taksięjednakniedzieje,naco,jaksądzę,
decydującywpływmajątrzykwestie:homogenicznakulturapolitycznaspołe-
czeństwa,konsensusowenastawienieelitpolitycznychoraz,możenajważniej-
sza,monarchicznaformarządówwystępującawwymienionychpaństwach.
Pamiętającoróżnicachwpozycjiustrojowejmonarchów,wyrażającejsięm.in.
wrealnychuprawnieniachiodmiennychrelacjachzorganamipaństwa,pod-
kreślićjednaknależyichprzywiązanieiaprobatędlaregułustrojuparlamen-
tarnegowzmodyfikowanejformulespowodowanejrozwojemugrupowań
politycznych.KarolXVIGustaw,MałgorzataIIiHaraldVposiadającywswo-
ichpaństwachwysokiautorytetiszacunek,wielokrotniewróżnychsytu-
acjachidziałaniachwyrażaliswojepoparciedlademokratycznychrozwiązań
iinstytucjisystemuparlamentarnego.Podobniezresztączyniliichpoprzed-
nicy:GustawVIAdolf,FryderykIXiOlavV.
Zpraktykiustrojowejwpaństwachskandynawskichorazznaukowych
analizwynika,iżzapodstawowecechysystemuparlamentarnegouznać
należy:popierwsze,istnieniezasadypolitycznejodpowiedzialnościrządu
przedparlamentem,podrugie,konstytucyjno-prawnieokreślonychreguł
uczestnictwaiwpływuegzekutywynadziałalnośćustawodawcząparlamentu
ipotrzecie,ukształtowanąwpraktyceustrojowejzasadęustępowaniarządu
wprzypadkuporażkiwyborczejpartii,naktórejpoparciuopierałonswoje
istnienie.Dodam,żewskandynawskiejliteraturzeprzedmiotu,odmiennie
niżprzykładowowśródfrancuskichkonstytucjonalistów,niespotykasię
zuznaniempogląd,iżistotnymelementem,określającymmodelowysystem
parlamentarny,jestwyposażenieegzekutywywprawodoprzedtermino-
wegorozwiązywaniaparlamentu.Uprawnienieto,występującewpraktyce
22
Por.SverigesRikesLag2021,avJohanMunck,NorstedtsJuridikAB,Stockholm2021,
atakże:https://www.riksdagen.se/sv/dokument-lagar/?doktyp=bet&dokstat=beslutade&p=2
(10.02.2021r.).
23
Por.KongerigetNorgesGrundlovhttps://lovdata.no/dokument/NL/lov/1814-05-17-nn
(10.02.2021r.).
