Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Istotakarypozbawieniawolnościwkontekścieideiresocjalizacjiwięźniów
wieniawolnościniemożekoncentrowaćsięnaumieszczeniuosobyskazanej
wwarunkachskutkującychjejopresjąfizycznąimoralną,leczprzedewszyst-
kimnapomocywprzyszłejakomodacjispołecznej.Inaczejmówiąc,współczes-
nepojmowaniekarypowinnozmierzaćkuprzyszłościsprawcy,aniejedynie
wkierunkujegoizolowaniaspołecznego.Zachodzizatempotrzebaspojrzenia
naprzestępstwonietylkojaknaczystezjawiskoprawne,leczrównieżwkon-
tekściezachowaniasięczłowiekajepopełniającegojakoosobyookreślonych
właściwościachfizycznych,psychicznychispołecznych.Przestępstwaniemoż-
naoddzielaćodosobowościsprawcy,azwłaszczaodjegoosobistychprzeżyć
orazpowstałychnaichbaziemotywówpopełnieniategoczynu.
Wświetlelicznychwspółczesnychanalizspołeczno-prawnych,kryminolo-
gicznychipsychologicznychpełniejszezrozumieniewszystkichuwarunkowań
przestępstwanasuwakoniecznośćzgromadzeniainformacjinatematosobowo-
ścisprawcy,jegocharakteru(którynajpełniejwyrażasięwzachowaniu),stylu,
liniiifilozofiiżycia,zwłaszczastosunkudoobowiązującychnormprawnych
orazpostawywyrażającejstałenastawieniedoludzi,zdarzeń,norm.Wiedza
wtymzakresiepozwala(oczywiściewpewnymstopniu)przewidywaćzacho-
waniaczłowieka26.
Jeżelibędziemyposzukiwaliskutecznychrozwiązańważnym,zatemjest
uwzględnienieprawrządzącychzachowaniemsprawcyprzestępstwa,gdyżsta-
nowionopodstawęracjonalnegowymiarukaryorazumożliwiaprawidłowąre-
alizacjęzadańprawakarnegoipolitykipenitencjarnej.Wzwiązkuztympoja-
wiasiępostulatwłaściwegodopasowaniareakcjikarnejdopsychikisprawcy,
codajeszansęnazwiększenieosiągnięciacelówkary27.Jaksięwydaje,postulat
tenwpolskichrealiachpozostajeciąglebardziejpostulatemniżrzeczywistym
stanem.
Należypodkreślić,żeabykaramogłaosiągnąćswójcel,którymjestspołecz-
naintegracjaireadaptacja,musizostaćtakpomyślana,żebynietworzyłaprze-
paścimiędzyskazanymaspołeczeństwem,leczpozwalałanajejniwelowanie.
Wprzypadkubowiemkarnadmierniesurowych,niesprawiedliwychinieade-
kwatnychdostopniawinyistniejeniebezpieczeństwonietylkoodseparowania
sięsprawcyczynuprzestępczegoodspołeczeństwa,lecztakżenarastaniawnim
wrogościdoinstytucjipaństwaipozostałychobywateli.
Wsytuacji,kiedyskazanywymierzonąkarępostrzegagłówniejakoodwet
orazformęprzemocyiniesprawiedliwości,trudnojestoczekiwaćzjegostrony
zrozumieniajejsensuiakceptacji,azwłaszczaotwarciasięnaofertęwzakresie
proponowanejpomocy.Sens,awzasadziebezsenstakiejkarysprowadzasię
26Por.Cz.Cekiera,Relatywizmnormmoralno-społecznycharozwójpatologiispołecznej
wśródmłodzieży,[w:]Psychospołeczneuwarunkowaniazjawiskdewiacyjnychwśródmłodzieży
wokresietransformacjiustrojowejwPolsce,red.H.Machel,Wydaw.UG,Gdańsk1999,s.53.
27M.Kuć,Indywidualizacjakary…,dz.cyt.,s.237.
29
