Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pojęcie,istotaiklasyfikowaniepatologiispołecznych
czywiększychzbiorowościspołecznych,atakżedotycząistotnychproble-
mówzwiązanychzfunkcjonowaniespołeczeństwa.Zatemszkodyspołecz-
nebędąceefektemzachowańpatologicznychtostratywsensiematerialnym
iniematerialnym,mającenegatywnywpływzarównonaczłowieka,grupy
społecznejakicałespołeczeństwo.
Szkodliwośćwynikającazzachowańpatologicznychdotyczyzatemróż-
nychdóbrludzkich,zarównoniematerialnych(życie,zdrowie,wolność,ro-
dzina,bezpieczeństwo),jakimaterialnych(mienie).Obejmujeonazarówno
szkodywyrządzanespołeczeństwu,poszczególnymjegoczłonkom,jakisa-
mejjednostcepatologicznej,którezkoleidestruktywniewpływająnafunk-
cjonowaniecałegosystemuspołecznego.
Szkodliwośćzachowańpatologicznychmacharakterwielowymiarowy
ipozostajeodpowiedziećsobienapytanie,czymożnajeoceniaćwyłącznie
zperspektywywpływunawybranestrukturyiobszaryżyciaspołecznego?
Niewątpliweszkodytenależyrozpatrywaćzperspektywyprawnej,zdrowot-
nej(wsensiefizycznymipsychologicznym),społecznejiekonomicznej.Taka
wielowymiarowaanalizapozwaladopieroustalić,naileokreślonezacho-
waniapatologiczneprzekładająsięnaspołecznefunkcjonowaniejednostki,
atakżefunkcjonowaniegrupspołecznych,większychzbiorowościspołecznych
czycałegospołeczeństwa.Takrozumianeszkodymogąmiećwymiarmikro-,
makro-,mezo-czynawetmegaspołeczny.Wtakimujęciuszkodyspołecznej
możnaprzyjąć,żekryteriumszkodliwościspołecznejpowinnobyćjednym
zważniejszychkryteriówocenyzjawiskajakopatologicznego.
Kontrowersyjnejestzatokryteriumnasileniailościowego,czylidy-
namikizjawiskapatologiispołecznej,czyteżjejmasowości.Zdaniem
A.Krukowskiego47przypisywaniecechpatologiitylkozjawiskomotenden-
cjachwzrostowychmożebyćmylące.Wynikatoztego,żeutrzymywanie
sięzjawiskananiewielkimpoziomielubnawetzmniejszaniesięgomoże
utwierdzaćwprzekonaniu,żezachowanietopozostajepozasferąpatologii.
Ponadto,jegozdaniem,kryteriumilościowejestteżryzykownedozjawisk,
którestająsięszerokorozpowszechnione(np.alkoholizmczynikotynizm).
Zakrestegotypupatologiipowoduje,żezjawiskonabieracechnormalności.
Jakoprzykładmożnapodaćwtymmiejscuzjawiskonikotynizmu.Wlatach
pięćdziesiątychubiegłegowiekurozpowszechnionebyływmediachreklamy
wyrobówtytoniowych,dziśpowszechnienieakceptowane.Używaniepapie-
rosówbyłowówczastakpopularne,żegeneralnierzeczujmując,paliliwszy-
scyiwszędzie:wsamolotach,lokalachczystudiachtelewizyjnych.Papierosy
reklamowałnietylkośw.Mikołaj,aletakżepersonelmedyczny480
47
A.Krukowski,Patologiaspołecznaaprzestępczość,[w:]Zagadnieniapatologiispołecznej,
A.Podgórecki(red.),Warszawa1976,s.330–331.
48
Zob.M.Szulc,Psychopatologiazjawiskspołecznych:zmianydefnicyjne,flMiscellanea
AnthropologicaetSociologica”2017,18(1),s.17–18.
26
