Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tebędąsiępowtarzać,mniejlubbardziejsporadycznie,przezdługiczas.Bez
względunato,jakskuteczniesłużbybezpieczeństwaograniczają
terrorystomswobodęmanewruiutrudniajądziałalność,należywątpić,czy
kiedykolwiekbędąwstanieudaremnićkażdyichplan.Statystycznieryzyko
śmierciwzamachupozostanieniskie,ponieważwspółczesnepopulacje
sąbardzoduże,aludziesięprzystosują,byćmożebardziejnerwowiniż
przedpojawieniemsiętegozagrożenia,alewciążznaczniebardziej
zaabsorbowanitroskamicodziennegożycia.Niewykluczone,żetakieataki
budząwspołeczeństwieraczejgniewniżlęk.Olbrzymiawiększośćludzi
wkrajachZachodubędzienadalmiećpoczucie,żeżyjewczasachpokoju.
Wieluznichbędzietraktowaćstabilność,bezpieczeństwo,wydłużenieżycia
idostatekpowojennegoświatajakorzecznaturalnąinormalną,czywręcz
jakonależnesobieprawo.Łatwozapomnieć,żejesttylkokwestią
przypadku,żeurodziliśmysięwłaśnietuiteraz.
Taksiążkamówiorzymskimświecieorazimperiumrzymskim.
Poświęciłemtakwielemiejscanaopowieśćoswoimżyciuiobecnych
czasach,byprzypomnieć,żepokójniejestrzecząabsolutną,leczwzględną.
Ludziemogąuważać,żeżyjąwspokojnymświecie,nawetkiedydokonują
sięaktyzorganizowanejprzemocyitrwająpoważneoperacjewojskowe.
Ogromnywpływnaperspektywęmaodległość.Ci,którzysłużąwsiłach
zbrojnych,zwłaszczanafroncie,orazichrodziny,będązapewnemieli
bardzoodmiennewyobrażenieotychdziesięcioleciach.Trzebaotym
pamiętać,kiedypatrzymynaświadectwazokresurzymskiego.Nie
powinniśmybyćzaskoczeni,znajdującdowodywalkiwojentoczącychsię
gdzieświmperiumnawetwszczytowymokresiedomniemanegopax
Romana.Istotnejestrozpoznanieichskaliiczęstotliwościorazpróbaoceny,
jakdalecewpływałyonenażycieogółuludności.Odpowiedźniebędzie
prosta,alewtymwłaśnietkwisednosprawy.Nawetwewspółczesnym
świeciepokójjestrzecząrzadkąicenną.JeśliRzymianiefaktycznie
stworzyliwarunki,wktórychwiększośćprowincjiżyłaprzezdługiczas
wpokoju,towartosięprzyjrzeć,jaktegodokonali.
Jestemhistorykiemiksiążkatajestpróbązrozumieniapewnegoaspektu
przeszłościnajegowłasnychprawach.Niemaonabyćani
usprawiedliwieniem,anipotępieniemimperiumrzymskiegoczy
imperializmuwogóle,aleprzedstawieniemwydarzeńorazwyjaśnieniem,
dlaczegodonichdoszło.Niezamierzamteżprzeprowadzaćszczegółowego
porównaniamiędzyRzymemainnymiimperialistycznymipotęgami,czyteż
doszukiwaćsięlekcjidlaczasówobecnych.Innimajądotegoznacznie
większekwalifikacje–amnóstwoludziniemającychzbytniegopojęcia
ohistoriianiowspółczesnościniewątpliwiebędzietwierdzićstanowczo,
żerzymskiedoświadczeniedowodzitegoczytamtego.Historiauczy,ale
rozsądeknakazujedobrzezrozumiećdanąepokę,nimzaczniesięwysnuwać
