Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ioczywiściewielcepochlebnedlaichprzodków.Niemażadnego
wyraźnegopowodu,bywątpićwpodstawowyzaryspóźniejszychtradycji
natematpierwszychwiekówMiasta,nawetjeśliwielewydarzeńipostaci
występującychwtychopowieściachzostałozmyślonychlub
zniekształconychniedopoznania.Bezpieczniestwierdzićmożna,
żewewczesnychwiekachRzymemrządzilikrólowie.Wygnanieostatniego
monarchywroku509p.n.e.iustanowienierepublikizdająsiębyćoparte
nawiarygodnychzapisach,nawetjeśliopowieścidotyczącetychzdarzeń
zawierająspororomantycznychupiększeń11.
Wojnysąstałymmotywemtradycyjnychprzekazównatemattak
monarchii,jakirepubliki.Ichskalabyłaniewątpliwieskromna;walczono
zazwyczajznajbliższymisąsiadamiinaogółbyłytozwykłenajazdy
rabunkowedlazdobyciabydła,jeńcówiłupów.Rzymianieatakowaliibyli
atakowaniwtensposóbprzezpobliskiespołecznościizrzadkajedynie
walkiprzeradzałysięwwalnebitwy.Rokporokustawianoczołotym
samymwrogom,cosugeruje,żeżadnazestronniebyłazdolna
doodniesieniatrwałegozwycięstwanadrywalami.Niewszystkiekontakty
zinnymimiałyagresywnycharakter;rozwijałysięrównieżhandeloraz
pokojowawymianaumiejętnościidóbr.Wpierwszymrokurepubliki
RzymianiezawarliukładzwielkimkupieckimimperiumKartaginy
wAfrycePółnocnej(zcentrumwdzisiejszejTunezji),któregooddawna
zapomnianakopia,napisanaarchaicznąłaciną,przetrwaławpaństwowych
archiwach,gdziemniejwięcejtrzystapięćdziesiątlatpóźniejprzeczytał
jągreckihistorykPolibiusz.Traktatdotyczyłgłównieprawiograniczeń
nałożonychnaRzymianpodróżującychpokartagińskimterytorium,
świadczyjednakotym,wjakdalekiestronywyprawialisiękupcy12.
ZczasemRzymrozrastałsięibogacił,ajegopopulacjapowiększałasię
zarównonaturalnie,jakizasprawąniezwykłejgotowościizdolności
dowchłanianiaobcych.Obokwojenczęstymelementempóźniejszych
mitówjestdołączaniecudzoziemcówdospołeczności,czychodziło
oRomulusaściągającegodoswojejosadywłóczęgówiwyrzutkówzcałej
Italii,porwaniesabińskichkobietczyprzybycie,jużwczasachrepubliki,
arystokratycznegoroduKlaudiuszówzcałąrzesządomownikówiklientów.
JednocześnierosłateżpotęgaRzymu,ażstałsięonzdecydowanie
największyminajsilniejszymzewszystkichlatyńskichmiast.Traktat
zKartaginązprzełomulat509–508p.n.e.wymieniaznazwypięć
latyńskichspołecznościsprzymierzonychzRzymemorazogólniewszelkie
ludyLatynów,„iluichpodlegaRzymowi”.Niebyłytosojuszepomiędzy
równymi,aleznakpojawieniasiędominującejlokalnejpotęgi13.
Jednymzpowodów,dlaktórychinnemiastaprzyjmowałyzwierzchność
Rzymu,byłapresjazestronysilniejszegosąsiada,alewgręwchodziła
