Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historiaamerykańskiejtelewizjipublicznej
21
WkrajachStaregoKontynentu,jakpiszeKarolJakubowicz,npochaotycznym
początkuradiopodporządkowanonaogółwładzypaństwowejiustanowioności-
słąkontrolęnadnim.Uważano,żerzadkiedobro,jakimsączęstotliwościradio-
we,niepowinnobyćprzekazanewręceprywatne,alewykorzystanedlainteresu
ogólnego”16.RządypaństwEuropywcześniedostrzegłyolbrzymipotencjałnowe-
gomediumwzakresiekształtowaniapostawobywatelskich;publiczneradiomiało
sięstaćwzorcempożądanychpoglądówizachowań,czynnikiemwyznaczającym
kulturalnyipolitycznykrajobrazposzczególnychnarodów.Ównpaternalistyczno-
opiekuńczy”17modelmediówpublicznychbywanajczęściejutożsamianyzsyste-
membrytyjskim-BBCpowstaławprawdziejakopodmiotprywatny,alejużw1927
rokumocąprzywilejukrólewskiegonadanojejstatusniekomercyjnegonadawcy
publicznego18.
WStanachZjednoczonychzwolennicypodobnychrozwiązańznajdowalisię
wmniejszości.Wlatach20.pojawiałysięwprawdziegłosyopowiadającesięza
utrzymaniemjakiejśformypublicznejkontrolinadmediamielektronicznymi(ów-
czesnysekretarzhandlu,apóźniejszyprezydent-HerbertHoover-stwierdził
w1922roku,iżnniemożnapozwolić,bytakwspaniaływynalazekutonąłwrekla-
mowymtrajkotaniu”19),alesystem,którywyewoluowałwUSA,opierałsięwzde-
cydowanysposóbnadominującejpozycjinadawcówkomercyjnych.Przyczyntej
zasadniczejróżnicypomiędzyamerykańskimaeuropejskimimodelamirynkume-
dialnegomożnaupatrywaćwodmiennościachkulturypolitycznejobukontynentów.
WedłughistorykaDavidaM.Pottera,istotnyjesttubrakśredniowiecznychtradycji
hierarchicznychwspołeczeństwieUSA,dziękiczemukapitalizmNowegoŚwia-
taprzybrałformywmniejszymstopniuograniczonewzględamispołecznyminiż
wEuropie20.Wtychwarunkachtrudnebyłoprzeszczepienienagruntamerykański
-elitarystycznejwswejistocie-ideipierwszegodyrektorageneralnegoBBC,Johna
Reitha,którypostawiłswejinstytucjizadanienutrzymywaniawysokichstandardów,
dostarczania[odbiorcom]wszystkiego,conajlepszeiochrony[ich]przedtym,co
możeimzaszkodzić”21.
Wartowtymmomenciewspomniećotlehistorycznymwydarzeńzwiązanych
zpoczątkamiradiofoniiamerykańskiej-StanyZjednoczoneprzeżywaływdrugiej
dekadzieXXwiekuokresboomugospodarczegoibłyskawicznegorozwojutechno-
16KarolJakubowicz,Mediapubliczne.Początekkońcaczynowypoczątek,WydawnictwaAkademic-
kieiProfesjonalne,Warszawa2007,s.80.
17Ibidem,s.87.
18BBC:1922-2005,http://www.bbc.co.uk/polish/aboutus/story/2004/01/040120_bbc_history.shtml
(dostęp:1czerwca2010r.).Por.również:JanuszW.Adamowski,SystemmedialnyWielkiejBrytanii
[w:]Wybranezagranicznesystemymedialne,op.cit.,s.64-67.
19SusanSmulyan,SellingRadio.TheCommercializationofAmericanBroadcasting1920-1934,
SmithsonianInstitutionPress,Washington1994,s.70.Wartozaznaczyć,żechociażHooverjestznany
zwypowiedzikrytycznychwobecdominacjinadawcówkomercyjnych,tojednakczęśćbadaczymediów
amerykańskichtegookresupodkreśla,iżpodczassprawowaniaobowiązkówsekretarzahandlusprzyjał
oninteresomwielkichkorporacjiradiowych.Por.RalphEngelman,op.cit.,s.19.
20DavidM.Potter,PeopleofPlenty.EconomicAbundanceandtheAmericanCharacter,University
ofChicagoPress,Chicago1954.Cyt.za:RalphEngelman,op.cit.,s.38.
21KarolJakubowicz,op.cit.,s.82-83[tłum.KarolJakubowicz].
