Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
M.Kosiorek.Pedagogikaautorytarna...
Niecoodmiennespojrzenienaproblemtotalitaryzmuautorkaargu-
mentuje,podkreślającwagętakichczynników,jak:
–irracjonalnośćideologiijakoźródławiedzyoprawachspołecznych
determinującychrozwójzbiorowości,dążącejdoukształtowaniaczło-
wiekanowegotypuprzezprzekształcaniesamejjegonatury;
–dualizmwładzypolegającynawspółistnieniudwóchośrodkówdecy-
zyjnych:monopartiizjednejstronyorazpaństwazdrugiej;
–wódzdyktator,któryjestomnipotentnydotegostopnia,żemożnago
utożsamićjednocześniezegzekutywą,legislatywąiwymiaremspra-
wiedliwości;
–silnierozbudowanyaparatterrorupolicyjnego,któryzapriorytetuzna-
jeeliminowaniewszelkichzachowańindywidualistycznych,stanowią-
cyponadtozwykłyinstrumentzarządzaniawpaństwie,wspomagany
obozamikoncentracyjnymi,wktórychsprawdzaniupoddajesiępod-
stawowezałożeniatotalitaryzmu,głoszące,żewszystkojestmożliwe;
–propaganda,stanowiącainstrumentimplementowaniaideologii;
–ważnarolaorganizacjiokołopartyjnych,odgrywającychprzedewszyst-
kimrolękanałukomunikacyjnegomonopartiizespołeczeństwem;
–specyficznedziałaniewymiarusprawiedliwości,którywzałożeniach
swojegofunkcjonowaniaposługujesiękategoriąwrogaobiektyw-
nego–zdefiniowanegoprzezideologięipotencjalnego–za-
opatrzonegowtakiesamecechyjakzjawiskoprzestępstwapotencjal-
nego12.
Odwołującsiędocharakterystykidokonanejprzezautorkę,możnaza-
uważyć,żewznacznejmierzefunkcjonowaniereżimutotalitarnegooparła
onanasystemieterroruiuciskunastawionymnawyeliminowaniezacho-
wańindywidualistycznychijednostkowejtożsamości.Wrezultacietotali-
tarnapartiaiwództworząspołeczeństwocałkowiciezamknięte,dającesię
łatwosterować.
H.Arendtwtotalitaryzmieupatrywałanowejformywładczegopano-
wania,którenieograniczasiętylkodokontrolowaniasferypolityki,lecz
dążyrównieżdopodporządkowaniasobieżyciaprywatnegoludzi.Celem
totalitaryzmubyłozatemprzekształceniesamejnaturyczłowieka,amiało
siętourzeczywistnićprzezpołączenieśrodkówideologicznychzmasowym
12H.Arendt,Korzenietotalitaryzmu...,dz.cyt.,s.32.
