Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WXXIwiekunowemediacorazbardziejzyskują
naznaczeniu.Standardemfunkcjonowaniaczło-
wiekawświeciestajesięodbieranie,poszukiwa-
nie,przetwarzanieiprezentowanieinformacji
zudziałemtechnologii,którajestnieodzownado
wszelkiejaktywności.Wyznaczaonatakżeza-
kresrelacjispołecznych,comawpływnarolę
imiejscejednostkiwspołeczeństwie.Komu-
nikacjarzeczywistaprzeplatasięzwirtualną,
tworzącnoweprzestrzeniecywilizacyjne.Tech-
nologiainformacyjno-komunikacyjnastałasię
niezbędnymnarzędziemuzupełniającymnaszą
wszelkąaktywność,copowodujewzrostznacze-
niaumiejętnościinformacyjnych.Społeczeństwo
powszechniewykorzystującenowoczesnetech-
nologiekomunikacyjnetworzystrukturyozłożo-
nychzwiązkachizależnościach,któredecydują
oprzemianachwpływającychnadecyzjemilio-
nówludzi.Ponieważwpływnowychmediówna
społeczeństwonieustannierośnie,istniejepo-
trzebaprzyjrzeniasięzjawiskomwystępującym
nastykutychdwóchobszarów.
1.1.Mediawhistorii
cywilizacjiiedukacji
Zapodstawęrozważańohistoriimediównaj-
częściejprzyjmujesięrozwójcywilizacji1.Jestto
spowodowanemożliwościązrozumieniazacho-
dzącychwspółcześnieprzemianspołecznych,
kulturowychczyekonomicznych.Obecnieobser-
wujemydwawyraźnierysującesiępodejścia
ukazującerolęimiejscemediówwcywilizacji:
opierającesięnatradycyjnymujęciuhistorii
ludzkości,szczegółowokatalogującewyda-
rzenia,poczęścipostrzeganeprzezpryzmat
sukcesówiporażekwładcówiimperiów;
poszukująceprawidłowościrozwojucywiliza-
cjiprzezglobalneujęciezjawiskiprocesów.
1WedługSłownikawyrazówobcych(PWN,Warszawa
1980,s.129)cywilizacja(łac.civilis_obywatelski)jestto
Ustanrozwojuspołeczeństwawdanymokresiehistorycz-
nym,uwarunkowanystopniemopanowaniaprzyrody
przezczłowieka;ogółnagromadzonychdóbrmaterialnych,
środkówiumiejętnościprodukcyjnychorazinstytucji
społecznych».
Pierwszepodejściejestmałoprzydatnedo
rozważańnadmediami,ponieważichrolaimiej-
scewrozwojucywilizacjizostająukrytewogro-
miewydarzeńhistorycznych.Wefekciewielość
faktówzacierazwiązkiprzyczynowo-skutkowe
międzyrozwojemcywilizacjiamediami.
Drugiepodejściecharakteryzujesięodszuki-
waniemprawidłowościrozwojucywilizacji,uka-
zującymmediawkontekściekulturymaterialnej
orazstopniarozwojusiłwytwórczych,zgroma-
dzonejprzezludzkośćwiedzyistworzonych
przezniąinstytucji.Takiestanowiskoprzełamuje
tradycyjnewidzenieroliimiejscamediówwroz-
wojucywilizacji.Tymtokiemrozumowaniakie-
rujesięczołówkateoretykówpodejmujących
problemyrodzącegosięspołeczeństwainforma-
cyjnego_DanielBell,MarshallMcLuhan,AlVin
Toffleriinni2.Podejścieustalającerolęimiejsce
mediówwrozwojuspołeczeństwprzezanalizę
rozwojucywilizacyjnegopozwalaodnaleźćpra-
widłowościcharakteryzująceówrozwój.Stajesię
tocorazwyraźniejszewmiaręposzerzaniabadań
nadkomunikacjączłowiekazotoczeniemizsa-
mymsobą.Rolaimiejscemediówwewspółcze-
snymświeciesąwidoczne,gdyrozpatrujemy
proceskomunikowaniawpowiązaniuzkulturą
idokonującąsięzmianąspołeczną.Dlategobę-
dzietostanowićgłównąośrozważańprowadzo-
nychnałamachtejksiążki.
Rozwójcywilizacyjnybyłmożliwyprzezcoraz
doskonalszekomunikowaniesięludzi.Taprawi-
dłowośćmiaładecydującywpływnapowstanie
irozwójmediów.Każdemediumjestturozumia-
nezarównojakonarzędzie,jakitreśćprzeznie
przekazywana.Wszystkoto,cowzbudzałozain-
teresowanie,wywoływałojednocześniesporyba-
daczycodoroliimiejscadanegonarzędziawży-
ciuczłowieka.DostrzegałtojużPlaton,kiedy
pisałwFaidrosieprzypowieśćokróluTamuzie
iboguTeucie.Zewzględunaistotnośćtejdysku-
sjidlawspółczesnychsporównatematroli
imiejscamediówwspołeczeństwiewartojączy-
telnikowiprzybliżyć.OtóżwEgipciemieszkałbóg
Teut_wynalazca,któryprezentującswojepomy-
słykrólowiEgiptuTamuzowi,zwróciłuwagęna
wymyśloneprzezsiebielitery:
UKrólu,tanaukauczyniEgipcjanmądrzejszymi,
sprawniejszymiwpamiętaniu;wynalazekten
jestlekarstwemnapamięćimądrość».
2Będzieotymmowawdalszejczęściksiążki.
15
