Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Związkipedagogikiogólnejzteoriąipraktykądydaktyczną
13
podręcznikaakademickiegoz„pedagogikiogólnej”nawiązujewprostdoznaczenia,
jakienadanopedagogiceogólnejwtomie20WielkiejencyklopediiPWN,którestano-
winiecoprzetworzonąformęujęciazawartegowewzmiankowanymjużLeksykonie
PWN(wencyklopedycznymopracowaniuwięcejjestodniesieńdoedukacjizamiast
dowychowania,np.„filozofiaedukacji”,„ontycznepodstawyedukacji”)9.Godne
uwagi,zpunktuwidzeniapodjętejwniniejszymtekścietematyki,jeststanowisko,
którewstosunkudopedagogikiogólnejprzyjmujeS.Wołoszyn,otóżtenautorsą-
dzi,żepedagogikaogólna,którątraktujejakoogólnąnaukęowychowaniu,miałaby
zazadanie:„wyodrębniać,opisywaćianalizowaćpodstawowezjawiska,procesy,
funkcje,sytuacjeiformywychowania”,„dokonywaćichselekcjiwedługważności
typologii”,„ujmowaćjesyntetyczniewichistotnejstrukturze,„naświetlaćpodsta-
wowezagadnieniaiantynomiewychowawcze”aponadto„badaćstatusnaukowy
dyscyplinpedagogicznychiichteorii”,„uściślaćiprecyzowaćaparaturępojęciową
ijęzykpedagogikiitp.”10.
Opróczsłownikowych,podręcznikowychpróbokreśleńistotyizakresupedago-
gikiogólnejmożnaznaleźćwliteraturzeprzedmiotupróbyautorskich,oryginalnych
lubalternatywnychujęćtejdyscypliny.Otostosowneprzykłady:
a)StanisławPalkazamiasttradycyjnejpedagogikiogólnejzaproponowałpeda-
gogikęteoretycznąbudującąteorięonajwiększymstopniuogólnościobejmu-
jącącałądziedzinępedagogiki,awięcwychowywanie,kształcenieisamo-
kształtowanieczłowiekawciągucałegożycia,odkrywającąisystematyzującą
prawidłowoścideterministyczneikorelacyjnewzględnienieograniczone
przestrzennieiwzględnienieograniczoneczasowo,skoncentrowanąnapeda-
gogicznychproblemachmetateoretycznychimetametodologicznych11;
b)naaspektodkrywaniaisystematyzowaniaprawidłowościzwróciłtakżeuwagę
J.Gnitecki,przyjmując,że:
Pedagogikaogólnajestuogólnionąilokalnąrefleksjąfilozoficznąnadczłowiekiemijego
wychowaniem,opartąnazróżnicowanychparadygmatachnaukowych,zmierzającądo
odkrywaniaisystematyzowaniaprawidłowościprocesuwychowania,kształceniaisamo-
kształceniaczłowiekawstałymizmiennymkontekściekulturowymoraztworzeniaogól-
nejiszczególnejteoriiedukacji12;
c)MarianNowak,odwołującsiędoterminu„podstawypedagogiki”,opracował
koncepcjętzw.pedagogikiotwartej,uwzględniająctutrzyblokitematyczne:
podstawypedagogikijakonauki,ontologiczne,antropologiczneiaksjologicz-
nepodstawypedagogikiotwartej,relacjewychowawczeijejelementyskłado-
we(wychowanek–wychowawca–sytuacjawychowawcza)13;
9
T.Hejnicka-Bezwińska,Pedagogikaogólna,WydawnictwaAkademickieiProfesjonalne,War-
szawa2008,s.19i496.
10
S.Wołoszyn,NaukiowychowaniuwPolsce…,s.178.
11
S.Palka,Teoriapedagogicznaapraktycznedoświadczenianauczycieli,WSiP,Warszawa1989.
12
J.Gnitecki,Wprowadzeniedopedagogikiogólnej,WydawnictwoNaukowePTP,Poznań2007,
s.17.
13
M.Nowak,Podstawypedagogikiotwartej…
