Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Istotaipojęcieaspiracjiwkontekściesensuijakościżycia
Napodstawieuzyskanychdanychmożnasądzić,iżrespondencizdającsobiespra-
węzżyciowychtrudności,uważają,iżżyciejestsensowne.Takstwierdza22,9%
uczniów,27,8%studentówi29,5%osóbdorosłych.Natomiast45,7%uczniów,
54,8%studentówi52,7%dorosłychwyrażaprzekonanie,iżżyciejesttrudne,ale
sensowne.Takapostawaświadczyćmożeoichgotowościdopokonywaniatrudno-
ściżyciowychpoto,abyzrealizowaćaspiracje.Wmiaręwyraźniezaznaczasięne-
gatywnenastawieniedożycia.Dośćlicznagrupa-amianowicie15,2%uczniów,
10,5%studentówi4,5%dorosłych-stwierdziła,iżżycieniemazbytwielesensu
lubjestbezsensowne.Niepokoićmoże,iżpewnemuodsetkowirespondentównie
towarzyszyłażadnarefleksjanadsensemżycia(wśróduczniów-16,2%,studentów
-7,0%,dorosłych-13,4%.)Wynikibadańmogąwskazywaćnato,iżrespondenci
zdająsobiesprawęztrudnościwosiągnięciuwysokiejjakościżyciainadaniumu
sensu.Jednakichpodejściedotegoproblemu-jakżeważnegozpunktuwidzenia
aspiracji-jestoptymistyczne.Pozwalatonastwierdzenie,iżsąraczejpozytywnie
irefleksyjnienastawienidożycia.
Człowiekpozytywnienastawionypsychiczniedożyciainiesionychprzeznie
trudnościmożezmieniaćjegomaterialnąiniematerialnąjakość.Dlategoposzukiwa-
niesensużyciawymagaintelektualnejaktywnościjednostki,aspirowaniakucoraz
wyższym,nawetidealnymcelom.
Jakość(łac.qualitas)jestrozumianajakopewienstopieńdoskonałości.Pojęcieto
jestkategoriąfilozoficznąoznaczającąwłaściwość,rodzaj,wartość,atakżezgodność
zcelem.Określenie,czymjestjakośćżycia,nastręczawieletrudności.J.Czapiński
twierdzi,iżistniejądwamodelejakościżycia:
>
hedonistyczny,wktórymwyróżniasięwymiarydobrostanupsychicznego:emo-
cjalny(bilansdoświadczeńemocjonalnych)orazpoznawczy,zawierającyoceny
wartościującedotyczącewłasnegożycia-przeszłego,obecnegoiprzyszłego,
>
eudajmonistyczny,zgodniezktórymnajwyższąwartościąjestszczęścieosobiste
(eudajmonizmindywidualistyczny)lubspołeczne(eudajmonizmspołeczny).Dą-
żeniedoszczęściajestcelemimotywempostępowaniaczłowieka23.
Wswoichrozważaniachibadaniachempirycznychprzyjąłemwymiarpoznawczy,
lecztylkowodniesieniudostanuaktualnego.Mamświadomośćtego,iżrozważania
poświęconeminionymdoświadczeniomludzkości,jakrównieżfuturologicznesąnie-
zwyklepłodnepoznawczo.Wykraczatojednakpozazakresgłównejideitejksiążki.
Równieinteresującąpropozycjąodnoszącąsiędotegozagadnieniajestkoncep-
cja,którąsformułowałS.Kowalik24.Przyjmujeondwasposobyinterpretacjipojęcia
jakościżycia,któremogąbyćprzydatnedorozumieniaaspiracji:
23Diagnozaspołeczna2005.WarunkiijakośćżyciaPolaków2005,red.J.Czapiński,T.Panek,
Warszawa2006,s.149;Diagnozaspołeczna.WarunkiijakośćżyciaPolaków2007,red.J.Czapiń-
ski,T.Panek,Warszawa2007,s.140.
24Por.S.Kowalik,Jakośćżyciapacjentówwprocesieleczenia,w:Elementypsychologiiklinicz-
nej,red.B.Waligóra,t.4,Poznań1995,s.27-47.
31
