Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
54
CzęśćI.Debataodyscyplinie,jejzmiennościiparadygmacie(tach)
jącyświat.Małaojczyzna,zwanatakżeprywatnąojczyzną,łączysięzmiejscową
przeszłością,kulturąispołeczeństwem,atakżezprzyrodą.Odsłaniadalekie
obszary,zktórychwywodząsięobecnegeneracje,mówioźródłachpokoleniowej
ciągłościisiły.Niebezpowoduzatemwskazujesię,iżprywatnaojczyznatworzy
fundamentynaszegobytowania.Małaojczyzna,zakorzeniającczłowiekawżyciu
społeczno-kulturowym,decydujeojegotożsamości,wartości,ojegointelektualnym
imoralnym„wyposażeniu”.Warunkiemosiągnięciasatysfakcji,któredajemała
ojczyznaorazwarunkiemuniknięciajejograniczeńjestdbałośćowłasnekorzenie
kulturowe.Jesttozadanieedukacjiśrodowiskowej,fundamentalnegocelupedago-
gikispołecznejiregionalnej(Petrykowski,2003,s.204).Edukacjaśrodowiskowa
wprzedstawionymturozumieniumaprzedewszystkimcharaktercałościowy,
podmiotowyitwórczy.Dojejzakresunależyproblematykakultury,życia
społecznegoorazekologiiizdrowia–ujmowanezarównowwymiarzelokalnym,
jakiwymiarzeglobalnym–krajowymiogólnoludzkim,oraz–zinnejstrony
patrząc–wperspektywie„dziś,wczorajijutro”.Każdy,bezwzględunamiejsce
zamieszkania,tworzyzarównosiebie,swojąbiografię,jakiswojebezpośrednie
otoczenie–rodzinę,dom,wspólnotęlokalnąorazczynnieuczestniczywżyciu
szerszegoświata–wprocesachgospodarczych,kulturalnychipolitycznych;jest
obywatelemswojejmałejojczyzny,azarazemobywatelemkraju.Takwidzą,
wdobiewspółczesnej,rolęimiejscepedagogikispołecznejwprzemianach
edukacyjnychispołeczno-ekonomicznychA.PrzecławskaiW.Theiss(Pedagogika
społeczna.PytaniaoXXIwiek,1999,s.24inast.).
Jakwykazaliśmywtymrozdziale,uwarunkowaniaglobalneniezdołały
wcielićwżycieideirównościisprawiedliwościspołecznej,takżewoświacie,
kulturzeiwychowaniuorazjednostkowychbiografiachludzkich.Wzwiązkuztym
wnowejpłaszczyźnienależywidziećmetodologicznyipraktycznysenspedagogiki
społecznejnaXXIw.Najważniejszepolabadawczeipraktycznetoprzede
wszystkim:integracjaedukacyjnaikulturowawjednoczącejsięEuropieiświecie,
pielęgnacjatożsamościkulturowychmałychojczyzn,korzyścizglobalizacji
iglokalizacjiwspołeczeństwiezdolnymdorozwojuiinneszczegółowezadania
wukładachlokalnych(reintegracjawartości,samorządnośćwspólnot,kreatywność
programowaspołecznościlokalnychiregionalnych).Zasadniczymźródłemzmian
społeczno-pedagogicznychwinnabyćkreatywniedziałającajednostkalubgrupa,
świadoma„samasiebie”iwarunków,wjakichżyje(Urbaniak-Zając,2003,s.236).
Zdaniemtejautorki,najdobitniejzaznaczasiętenstosunekwzględem„świata
przeżywanego”(Lebenswelt).PedagodzyspołeczniprzyjmująprzytymtezęFloriana
Znanieckiego,iżsamewarunkiśrodowiskaniewywołująbezpośrednichskutków
wychowawczych,anawetniewyznaczajątreściprocesuwychowawczego,jedynie
określająmożliwościichprzebieguispełniania.Czynitozwłaszczaczłowiek
wrelacjachzinnymi,przezdziałaniakreatywnewśrodowiskużycia(od
peryferyjnychdometropolii).
Toostatniezagadnieniedotyczyocenymodeli–wzorcówteoretycznych
ipraktycznychorazprzykładówspołecznegodziałania.Płaszczyznyteczynią
