Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NOTATNIKAGITATORA
ROZMOWYZPORTRETEM
NaprocesRomualdaRajsa,któryrozpocząłsię19września1949
rokuwbiałostockimkinie„Ton”
,wimieniurodzinofiarstawiła
siętylkoAnastazjaChwaszczewskazKrasnejWsi.Białorusini
naPodlasiuniemieliczymdojechaćdowojewódzkiegomiasta;
powojniemałoktomiałfurmankęzkoniem.
Kiedywprowadzalioskarżonego,Chwaszczewskazastąpiłamu
drogęokrzykiem:–GdziejestmójmążŁukasz?!–Apococito?
–zdążyłodpowiedziećRajs,nimgopopchnąłmilicjant.
PrzesłuchiwanawcharakterzeświadkamieszkankazKrasnej
Wsiniewielezeznała,bowszystkiejejsłowazdusiłpłacznie
dopowstrzymania.Oskarżonynieprzyznawałsiędomorduna
Białorusinach,zrzucałwinęnaswegozastępcę.Tydzieńpóźniej
„Bury”
,któremuudowodniono,żebyłprzykażdejegzekucji,został
skazanynakaręśmierci.
Zarazpoprocesiew„JednościNarodowej”
,gazeciePPR,ukazał
sięartykuł,wktórympisano,żerodzinomofiarpodziemiazostanie
udzielonawszelkapomoc.AleBiałorusinizpowiatuBielskPodlaski
nicniedostali.Żadnejrentyanizapomogi.Wiosnąwdowyiich
dziecizaprzęgałysiędopługa.Kobietykopaływziemijamy,ob-
stawiałypodkładamikolejowymiitammieszkały.Wspalonych
Szpakachdymiąceruramiodpiecykabunkryspotykałosięjeszcze
dziesięćlatpóźniej.
Przezponad50latniktteżoficjalnieniedociekał,dlaczego
eufemistycznieokreślaniprzezhistoryków„furmani”straciliżycie.
Dopierodorosłedzieciofiarośmieliłysiędomagaćprawdy.
WalentynaKiersnowska,córkaTeodoraJakimiukazPodrzeczan,
miaław1946rokupięćlat.–Pomniumohobaćkę,tatęzna-
czysię–zeznałajakodorosłaprzedGłównąKomisjąBadania
ZbrodniprzeciwkoNarodowiPolskiemu–jakpodcinagniadego
23
