Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Moralnypejzaż
Wtymmomenciejednakkończysięjużczystoakademicka
dyskusja,azaczynająwybory,któremogąmiećwpływna
życiemilionówludzi.
Nietwierdzęoczywiście,żenaukadanamgwarancję
rozstrzygnięciakażdejmoralnejkontrowersji.Różniceopi-
nii,rzeczjasna,pozostaną,aleteopiniewznaczniesilniej-
szymstopniubędąmogłyopieraćsięnafaktach.Trzebazaś
nieustannieuświadamiaćsobie,żeto,iż(wdanymmo-
mencie)niepotrafimyodpowiedziećnajakieśpytanie,nie
mażadnegozwiązkuztym,czynapytanietomożnaodpo-
wiedzieć,czyli:czyodpowiedźistnieje.Przykłady—proszę
bardzo:Iluludzizostałougryzionychprzezmoskitywcią-
guostatnichsześćdziesięciusekund?Iluznichzachoruje
namalarię?Iluwskutektegoumrze?To,naturalnie,byłby
wielkitechnicznyilogistycznyproblem,ale—teoretycznie
przynajmniejrzeczbiorąc—dysponującyodpowiednimi
środkamizespółnaukowcówbyłbywstanienatepytania
udzielićodpowiedzi.Wsumietotylkokilkacyfr.Czyjed-
naksytuacja,wktórejtakimidanyminiedysponujemy,
sprawia,żewszelkiehipotezypowinniśmyuznaćzarównie
wiarygodneirówniegodneakceptacji?Oczywiście,żenie.
Ipodobniepowinniśmyczynićwkwestiachzwiązanych
zmoralnością—fakt,iżzgodnieznaukowymikryteria-
miniejesteśmywstanierozstrzygnąćjakiegośdylematu
moralnego,nieoznaczawcale,żewszystkiejegorozwiąza-
niamusimytraktowaćjakorównoprawneirówniedobre.
Zwłasnegodoświadczeniazresztądoskonalewiem,iżmy-
lenieHwpraktycesięnieda”zHtojestnawetteoretycznie
niemożliwe”jestbardzoczęstympowodemdylematów
moralnychikonfuzji.
Nadalnaprzykładwdwudziestujedenamerykańskich
stanach(główniepołudniowych)wszkołachmożnasto-
sowaćkaryfizyczne.Wniektórychplacówkachnauczy-
cielmoże—najzupełniejlegalnie—przyłożyćdzieciakowi
drewnianąlinijkątak,żezostaniesiniak,anawetkrwa-
warana.Setki,anawettysiąceuczniówrokwrokpada-
jąwmajestacieprawaofiarąprzemocy.Niemuszęchyba
12
