Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Moralnypejzaż
temwciążniektórzykwestionująstwierdzenie,żeciskazani
naignorancjęiizolacjęludziemogąfaktyczniedziałaćna
szkodęwłasnegopsychologicznegodobrostanu,apodtrzy-
mywaneprzeznichinstytucjespołecznemogąbyćwylę-
garniąbezcelowegookrucieństwa,rozpaczyizabobonów?
Dlaczegowciążjakiekolwiekkontrowersjebudziotwarte
stwierdzenie,żeobyczajeorazprzekonaniajakiegośludu
natematnaturyświatamogąbyćnietylkofałszywe,alepo
prostuszkodliwe?
Wszystkieludzkiekulturyispołeczeństwamusiaływy-
tworzyćjakieśformyHkanalizacji”ipodporządkowania
różnychaspektównaturyludzkiej—zawiści,terytoria-
lizmu,chciwości,lenistwa,kłamstwa—iwtymcelupo-
sługiwałysięlicznymimechanizmamiiinstytucjamispo-
łecznymi.Byłobycudem,gdybywszystkie,niezależnieod
wielkości,lokalizacjigeograficznejihistorycznej,awresz-
ciegenomówswoichczłonków,poradziłysobieztymzada-
niemrówniedobrze.Kulturowyrelatywizmkonsekwent-
nieusiłujenamjednakwmówić,żetakiecudasięzdarzają;
itonieraz,anieustannie.
Przyszłajużchybaporanakrótkiepodsumowanie.Zaczą-
łemodpytania,czyjestmożliwe,byludziewierzyliwzłe,
szkodząceimrzeczy(byakceptowalifaktycznieszkodliwą
dlasiebiekoncepcjęludzkiegodobrostanu).Mojaodpo-
wiedźbrzmi:Tak!ItobardzostanowczeHtak”,askoro
tak,toobowiązekinformowaniaowartościachpowinna
wcorazwiększymstopniubraćnasiebienauka.Czyjest
możliwe—tokolejnepytanie—żeniektórzyniesązdolni
dopragnieniatego,cobyłobydlanichdobre,czegozatem
powinnipragnąć?Znówoczywiście,żetak.Zawszebyli
ibędąludzieniezdolnidodostrzeganiaoczywistychfaktów
izaakceptowaniaoczywistychprawd.Icoważne,powyższe
twierdzenia—podobniejakwszystkietwierdzeniaodno-
szącesiędozdolności(ibrakuzdolności)umysłowych—
wistociesątwierdzeniamiodnoszącymisiędozasadfunk-
cjonowanialudzkiegomózgu.
38
