Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jestwyłączniewodniesieniudotzw.ładnychwoni
istawianewopozycjidoterminu„smród”.Tendencję
tędoskonaleilustrujestwierdzenieznawczyni
problematykiolfaktorycznej–MandyAftel:„[...]zapach
jestnatychmiastowąiniezwykłąsiłąpenetrującą
świadomośćczystąprzyjemnością”11.Jakwidać,słowo
„zapach”automatyczniekojarzonejesttuz„ładnym
zapachem”.Bywajednakinaczej,kiedysłowo„zapach”
wymagadodatkowegookreślenia.
Wciąguwiekówzapachzawszewywoływałemocje
wśródludzi.Zróżnicowanystosunekdowonizależał
odwieluczynników.Różnicewpostrzeganiuzapachów
międzyludźmidodziśsąogromne.Pojawiająsiępytania:
dlaczegojedniludziepotrafiąwyczućcząsteczkę
zapachową,ainninie,dlaczegodlajednychmaonawoń
przyjemną,podczasgdydlainnych–obojętnąlub
budzącąniechęć.Wspomnianejużczynnikikulturowe
majątuniewątpliwiekluczoweznaczenie,jednak,jak
zauważaAveryGilbert12,niewieleonepomogą
wprzypadkuznaczącychróżnicwodbiorzewoni
pomiędzyludźmiwywodzącymisięztejsamejkultury.
Wielubadaczyzwracauwagęnabiologiczneczynniki
odgrywającezasadnicząrolęwpostrzeganiuzapachów,
zaśwlaboratoriachświataprowadzonesąbadanianad
genetycznympodłożemzapachowejpercepcji13.
Zapachjestnietylkozjawiskiembiologicznymczy
psychologicznym,jestteżfenomenemkulturowym.
Odnajdawniejszychczasówludzieznajdowali
przyjemnośćwstosowaniupachnideł.Niezależnie
odpanującejepokizapachspełniałwielefunkcji
uniwersalnych,byłważnymelementempraktyk
rytualnych,medycznychczyobyczajowych14.Wonie
mająspołecznieustanowionąwartość,określająrelacje
międzyludzkie.Sąswoistymkodem,którydefiniujenie
tylkogrupyspołeczne,aleteżcharakteryzuje
poszczególneosoby.Prześledzeniekulturowejhistorii
zapachujestwrzeczywistościzapoznaniemsięzludzką
kulturąwogóle15.
