Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
AgnieszkaKijewska
Takpojętyczwórpodziałnaturywyznacza,jakpowiedziano,
schematkompozycyjnyPeriphyseonu:księgapierwszapełnirolę
swoistegowprowadzenia,przygotowującegonarzędziapojęciowe
dodalszychanaliz,księgadrugadotyczynaturypierwszej,nie-
stworzonejistwarzającej,którąjestBógpojętyjakoPrzyczyna
wszystkichrzeczy.Księgatrzeciapoświeconajestanalizomnatury
drugiej,stworzonejistwarzającej,naktórąskładasięsferaprzy-
czynprymordialnych.WksiędzeczwartejEriugenaprzeprowadza
analizytrzeciejformynatury,stworzonejiniestwarzającej,która
obejmujeskutkiprzyczynprymordialnych,czylicałośćrzeczywi-
stościstworzonejujętejwstanierozproszenia,opisanejróżnymi
podziałami.Księgapiątawreszcietraktujeprzedewszystkim
odoktryniepowrotuwszystkichrzeczydoichźródła,którymjest
Bógpojętyjakocelcałegostworzenia,czylijakonaturaniestwo-
rzonainiestwarzająca.
Chociażdopieroksięgatrzeciapodejmiesystematycznąanalizę
rzeczywistościstworzonejwświetleegzegezypierwszychwersetów
KsięgiRodzaju,tojednakwistociecałyPeriphyseonmożnaokre-
ślićmianemnheksaemeronu”,czylikomentarzadobiblijnego
opisusześciudnistworzenia
14
.Jużwksiędzedrugiejtegodzieła
EriugenaprzeprowadzaanalizędwóchpierwszychwersówKsięgi
Rodzaju:nNapoczątkuBógstworzyłnieboiziemię.Ziemiazaś
byłabezłademipustkowiem:ciemnośćbyłanadpowierzchnią
bezmiaruwód,aDuchBożyunosiłsięnadwodami”
15
.
NiejestrzecząłatwąokreśleniebiblijnychźródełEriugeny.
ZcałąpewnościąznałonSeptuagintę,aświadectwatejznajo-
mościmożnaodnaleźćwksiędzedrugiej
16
.Jednakżewkomen-
14Por.G.-H.Allard,Lastructurelittérairedelacompositiondu«Dedi-
visionenaturae»,w:TeMindofEriugena.PapersofaColloquium:Dublin
14–18July1970,wyd.J.J.O’Meara,L.Bieler,Dublin1973,s.147.
15Rdz1,1–2w:PismoŚwięteStaregoiNowegoTestamentu,oprac.
zespółbiblistówpolskichzinicjatywybenedyktynówtynieckich,wyd.III,
Warszawa1982.
16Por.PPII,548A,s.105:nPodobniewróżnysposóbprzekładasię
to,coidziedalej:nZiemiazaśbyłapustaipróżna”—albowedługSeptua-
