Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historiasztukinaprzejściuodikonologiidohermenutyki
V
Rozważaniapowyższe,wskazującekilkapunktówprzejścia,niesąsystematycz-
nymotwarciemproblematykihermeneutykihistorycznoartystycznej.Stworzyły
onepodstawę,abywkroczyćnaprzedpoległównegoproblemuhermeneutykiob-
razu,bydalejmócpodjąćgowszczegółowychstudiach,atakżewskazały,conale-
żyodrzucić.Odrzucićnależym.in.wiaręwto,żeinterpretację(Deutung)można
zbudowaćnaostatecznymfundamencieiżemożnastopniowoprowadzićjąaż
dotrafności,nieprzyjmujączarazemodpoczątku,żedysponujesięzubożonym
rozwiązaniemzubożonejproblematyki.Hermeneutykamusiodrzucićrozliczne
redukcje,ofiaryskładaneróżnymbogom-arystotelesowskiemudoświadczeniu,
nazywaniu,czystoformalnemupojęciunauki,socjohistorycznemukonteksto-
wi.Hermeneutykaznosijewdwojakimsensie.Redukcjeniepowinnyjużbyć
oddawanewofierze,leczwinnyowocniekształtowaćniezredukowanykwestio-
nariuszbadawczy.Konkretnieoznaczato,żedoświadczeniearystotelesowskie
należykonfrontowaćzdoświadczeniemdziełiżedopieronatejpodstawienale-
żybudowaćpojeciedoświadczeniaestetycznego64.Niesposóbuczynićtegobez
rozważeniapojęciadziełaibezrównoczesnejrefleksjinadpytaniem,czymjest
dzieło.Zkoleiodpowiedźnatopytaniezakładaprzeprowadzenieanalizrelacji
przedstawienia,przedstawionegoitematykiorazwglądwtreść,tj.rozpoznanie
objawianiasięsamegoobrazujakoobrazuijegoproduktywności,któreznowu
wymagająnietylkoogólnychpojęćdoświadczeniaestetycznegoidzieła,ale
ispecyficznejwiedzyhistorycznej.Wszakżezgłębienierelacjidzieławzględem
sytuacjihistorycznejniemożeobyćsię-jeślimamywreszcieuchylićczystąteo-
rięodbicialubstosunekprzyczynowo-skutkowy-bezrozpoznaniaelementów
obrazowychiichproduktywności65.Nietylkociągłaświadomośćtychzłożono-
ści,aleipracanadichrozpoznaniem-otojedneznajważniejszychpostulatów
przyopracowywaniupojedynczychproblemów,obojętneczyteoretycznejnatu-
ry,czyinterpretacjijakiegośdzieła.
64Por.tuH.R.Jauss.NegativitätundIdentifikation.VersuchzureoriederästhetischenEr-
fahrung,(w:)PositionenderNegativität,wyd.H.Weinrich,München1975(PoetikundHerme-
neutik,Bd.6),s.263-339;idem,ÄsthetischeErfahrungundliterarischeHermeneutikI,München
1977;orazO.Bätschmann,Bild-Diskurs,op.cit.,s.84-111.
65Por.artykułiwskazanewnimnowezałożeniaS.Alpers,IsArtHistory?,Daedalus,Sum-
mer1977,s.l-13;następnieD.Rosand,ArtHistoryandCriticism:ePastandPresent,,,New
LiteraryHistory”5,1973,s.435-445.Pragnęwskazaćnajeszczejednąpracę,któraukazałasię
jużponapisaniumegoartykułu:G.Boehm,ZueinerHermeneutikdesBildes,(w:)H.G.Gadamer
iG.Boehm(wyd.),Seminar:DieHermeneutikunddieWissenschaen,FrankfurtamM.1978,
s.444-471.
85
