Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskawystępowaławniejjakokrajzgołafikcyjny.
NadWisłąwiedzianootym,iżFrancuziprzestalibyćsojusznikami.Prasa
warszawskastarałasięjaknajmniejpisaćoaliansiefrancusko-rosyjskim,
zawartymwlatach1891–1894.Zdarzyłosięnawet,żebojkotowanowtymczasie
sztukifrancuskie.WWarszawiedoszłodowygwizdaniaorkiestrygrającej
„Marsyliankę”.„PolacyokazująwybitnychłódwobecFrancjiiFrancuzów”–pisał
wroku1892konsulfrancuski[10].Wgrudniu1898rokuFrancuziuchylilisię
odoficjalnegoudziałuwodsłonięciupomnikaAdamaMickiewiczanaKrakowskim
PrzedmieściuwWarszawie.
Kiedywroku1907HenrykSienkiewiczogłosiłprotestprzeciwkoprześladowaniu
PolakówwNiemczech,jedenzkierownikówfrancuskiejpolitykizagranicznejJules
Cambonwzywał,aby„nietrwonićnaszychsentymentów”[11].
WdobiepierwszejwojnyświatowejFrancjajakojednazostatnichzajęłasię
sprawąodbudowaniaPolskiniepodległej.WprawdziehistorykWacławSobieski
twierdziłgołosłownie,że„spośródwszystkichpaństwzaczęłasięnajbardziej
Francjakrzątaćkołoodbudowypaństwapolskiego”,alebyłatotylkolegenda
wygodnadlaendecji[12].
MarianKukielzwracałuwagęnato,że„sprawiepolskiejbrakłojeszcze
weFrancjipolitycznegooparcia”iolosach„autonomicznejarmiipolskiej”
stanowiłpułkownikcarskiIgnatiew[13],ahistorycyfrancuscytejmiarycoPierre
Renouvinprzyznawali,żeFrancjadopieropoczternastupunktachWilsona
wyciągnęłarękędoPolaków,aleopiniapolskachciaławierzyćwsojuszników
–weFrancjęiWielkąBrytanię.Wchodziłotowskładnacjonalistycznychśnień
omocarstwowejPolsce–sojusznikuwielkiejFrancji.DlaFrancjiPolskabyłatylko
unealliéederemplacement
–„sojusznikiemzastępczym”–jaktodobitnieokreślił
ambasadorfrancuskiwPolsce,JulesLaroche.
Wkraju,którynienawidziłzaborców,wktórymbrakbyłozrozumieniadlazalet
bratniegonaroduczeskiego,głębokabyłapotrzebawiarywjakiśnaród
sojuszniczy.Jakojedynemocarstwonakontynencieeuropejskim,codoktórego
możnasiębyłołudzić,aniekiedyiliczyćnanie,jawiłasięFrancja.Podtoimię
podkładanonadziejeizasługinajróżniejsze.RachubyiorientacjanaParyżbyły
wielokrotniewyrazemantyrosyjskości,antyniemieckościiantysowietyzmu.
Mitsojusznikafrancuskiegorunąłwrazz„niebędziemyumieraćzaGdańsk”,
zrozkazemgenerałaGamelinz12września1939roku,którymprzerwałdziałania
wojenneswojejarmii,zosławionąiopłakanąwskutkachidlaFrancji
drôle
deguerre.
ChoćrządyburżuazyjnejFrancjiniebyłynaogółnastawionepropolsko,
niesposóbjednakpodpisaćsiębezzastrzeżeńpodsłowamiKarolaMarksa,
że„Thiers,burżuazja,DrugieCesarstwociągletumaniliPolakówgłośnymi
deklaracjamiswejsympatii”.Tumanili,zwyjątkiemAdolphe’aThiersa.Stary
francuskikonserwatysta,pierwszyprezydentTrzeciejRepubliki,nierazpowtarzał:
„NiełudźmyPolaków,nicdlanichniezrobiliśmy”.
PodkoniecwiekuXIXwystarczyłobyćPolakiem,abyznaleźćsięnalistach
podejrzanychprzezpolicjęfrancuską.NaprzyjazdsojusznikacaraMikołaja
IIsporządzonolistęosóbdoinwigilowania.Sąsiadowalinaniej:Walery
Wróblewski,StefanŻeromskiiAdolfWarszawski(Warski).Wspólnymianownik:
Polacy.
AlePolacywiedzieli,iżmiarąFrancjisąnietylkojejrządy,leczspołeczeństwo
idorobekcywilizacyjny.DlategoteżtamjechałokształcićsiępokolenieMarii
Skłodowskiej.TamnawetwnajgorszychdlaPolakówlatachprzebywałacała
plejadapisarzyimalarzy,odŻeromskiego,ZapolskiejczyAleksandra
Gierymskiegopoczynając.
