Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odkrycieprzezznawcówprawarzymskiegoogólnychzasad...
21
Depozytmożebyćalboprawidłowy
,jakwprzypadkudobraokreślone-
gocodotożsamości,albonieprawidłowy
,jakwprzypadkudobrazamien-
nego36.Paulus(D
.19,2,31)37wyjaśniaróżnicęmiędzykontraktempożycz-
ki(mutuum)akontraktemprzechowaniadobrazamiennegoidochodzi
downiosku,że
jeśliktośzdeponowałokreślonąsumępieniędzywtakisposób,że
przekazałodliczoną,aleniezamkniętą,aniniezapieczętowaną,wte-
dyjedynymobowiązkiemosobyprzyjmującejjąjestzwróceniedo-
kładnietejsamejkwoty38.[tłum.WS-P]
Innymisłowy
,Paulusstwierdzawyraźnie,żewprzypadkunieprawidło-
wegodepozytupieniężnegojedynymzobowiązaniemdepozytariuszajest
zwrottantundem,ekwiwalentuilościowegoijakościowegopierwotnego
depozytu.Oprócztegowmomenciezłożeniadepozytudeponentotrzy-
mywałpisemnycertyfikatbądźkwitdepozytowy.Wiemyotym,ponieważ
Papinian(D
.16,3,24)mówiwodniesieniudopieniężnegodepozytunie-
prawidłowego:
Wtymliście,spisanymmojąręką,podajędotwojejwiadomości,abyś
wiedział,żestomonet,którepowierzyłeśmidzisiajprzezniewolnika
Stychona,zarządcę,pozostajewmoimposiadaniu;natychmiastcije
wypłacękiedyigdziezechcesz.[tłum.WS-P]
Fragmenttenilustrujeciągłądostępnośćpieniędzydladeponenta,jaka
matowarzyszyćpieniężnemudepozytowinieprawidłowemu,atakżezwy-
36Jednakże,cownikliwieopisujePasqualeCoppa-Zuccari,sformułowaniedeposi-
tumirregularezostałoporazpierwszyużyteprzezJasonadeMaino,piętnastowiecz-
negokomentatorawcześniejszychtekstów,któregopraceopublikowanowWenecji
w1513r.Zob.:Coppa-Zuccari,Ildepositoirregolare,s.41.Pierwszyrozdziałtejpracy
poświęconyjestanaliziedepozytunieprawidłowegowprawierzymskim:s.2–32.Zob.
takżeznakomitąwspółczesnąanalizęhiszpańskichźródełnatematdepozytuniepra-
widłowegowRzymie:MercedesLópez-AmoryGarcia,Observacionessobreeldepósito
irregularromano,DRevistadelaFacultaddeDerechodelaUniversidadComplutense”,
nr74(1988–1989),s.341–359.
37CytatyzDigestówpodajemywskrócie.ZapisDD
.19,2,31”oznacza,żecytat
pochodzizksięgi19,tytułu2,fragmentu31.Jeśliponumerzefragmentupodanajest
czwartaliczba,towskazujenumerparagrafu[przyp.red.].
38WzasadziejesttostreszczenieAlfenusaVarusawDigestach,dokonaneprzez
Paulusa.AlfenusVarusbyłkonsulemw39r.n.e.iautoremczterdziestuksiągwDi-
gestach.Pauluszkoleibyłwybitnąpostacią,autoremwieluprac,uczniemScewoli
idoradcąPapiniana,podczasgdytenpełniłfunkcjęczłonkaradycesarskiejSewera
iKarakalli.Cytowanyfragmentbrzmipołacinienastępująco:D(...)siquispecuniam
numeratamitadeposuissetutnequeclausam,nequeobsignatamtraderet,sedadnu-
meraret,nihilaliudeumdebere,apudquemdepositaesset,nisitantundempecuniae
solvere”(CorpusIurisCivilis,t.1,s.288).
