Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Wstęp
Wczesnerozpoczęcieudzielaniapierwszejpomocy–udrożnieniegórnychdrógodde'
chowych,resuscytacjakrążeniowo'oddechowa,zatamowaniemasywnegokrwawienia
zewnętrznego,ułożenieposzkodowanegowpozycjibezpiecznej–możeuratowaćżycie
wieluofiaromwypadków.Każdyczłowiekmożestaćsięuczestnikiemlubświadkiem
zdarzenia,wwynikuktóregojestzagrożoneżycieludzkieiniezbędnejestjaknajszyb'
szepodjęcieczynnościratunkowych.Wszyscypowinniznaćzasadypierwszejpomocy
iudzielaćjejprzedprzybyciemnamiejscezdarzeniasłużbratunkowych.
1.1.Ryshistoryczny
Odnajdawniejszychczasówludziestaralisięzapobiegaćchorobomizaopatrywać
rany,którychdoznawalipodczaspolowańiwalkzwrogami.Pierwszesposobyudzie'
laniapomocywurazachwynikałyzobserwacjiświatanatury.Żyjącbliskozwierząt,
człowiekpierwotnywidział,żeliżąonesobierany,abyjeoczyścić,orazoszczędzają
złamanąkończynę,żebyprzyspieszyćjejwygojenie.Zczasemzmieniłsięcharakter
zagrożeń.Lokalnekonfliktyzbrojneprzemieniłysięwwojny.Spowodowałotoznacz'
nezwiększenieliczbyrannych.Obrażeniawojennezmusiłyludzidostosowaniacoraz
tonowychmetodterapeutycznych[5].Okoniecznościudzielaniapierwszejpomocy
wmiejscu,wktórymdoszłodourazu,wiedzielijużstarożytniGrecyiRzymianie.Od
czasówHipokratesasztukachirurgicznastałanawysokimpoziomie.Homerw„Ilia'
dzie”pisałopunktachsłużącychdoopiekinadrannymiwbitwiepodTroją.Rzymianie
wpierwszymstuleciunaszejerywmiejscachpotencjalnychwiększychstarćzbrojnych
tworzylispecjalnelecznice(łac.valetudinarium)dlazapewnieniaopiekirannymle'
gionistom.Rzymianiejakopierwsinaświeciedoopiekinadrannymiwykorzystywali
przeszkolonypersonelmedyczny.Armiamiaławówczaswłasnychlekarzy(łac.medici
castrenses).Jednakmimotośmiertelnośćrannychnapolachbitewsięgaławtamtych
czasach80%.Wrazzupadkiemcesarstwarzymskiegonastąpiłrównieżupadeknauki
ikulturystarożytnej,wtymtakżemedycyny,apomocmedycznarannympraktycznie
nieistniałaażdoczasówwojennapoleońskich[5,12].
Pierwszymznanymwczasachnowożytnychzwolennikiemudzielaniaszybkiejpo'
mocyżołnierzom,którzyodnieśliobrażenianapoluwalki,byłnaczelnychirurgNa'
poleonaDominiqueJeanLarrey.Zgodniezjegowytycznymilekarzeprzybywalido
rannychżołnierzyznajdującychwpunktachsanitarnychwpobliżupolabitwywcelu
wykonanianiezbędnychdlażyciaoperacji.Wprowadzonew1797rokuprzezLarreya
warmiinapoleońskiejjednostkiszybkiejewakuacjirannych,tzw.lotneambulanse,
stanowiłyzalążekorganizacjiwojskowejsłużbyzdrowia,awykonanieprzezniego200
amputacjiwbitwiepodBorodinow1812rokuprzyjmujesięzapocząteknowoczesnej
chirurgiiwojennej[12,13].
WkonfliktachzbrojnychdoXVIIIwiekuprzeważałsystemleczeniarannychna
miejscu,wpobliżupolawalki.Wynikałotozfaktu,żeolosachwojnyzazwyczajroz'
