Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
WISŁA
Wyspanaiwypoczętajegomocskupiasięterazizrastawjednę
jedynąenergięwysiłu,którąbyłwswymlochunadwiślańskim
wysiedział,wyczekał,wytworzyłniestrudzonymimyślami,wy-
marzyłiwyśniłnabezczynnośćskazanyWalgierzUdały.
Jakieżsłowozdoławyrazićdziejezakuciawdybyżywego
narodu,dziejeklęskirozszarpaniażywej,jednejjedynejmowy
iobyczajuidziejestukilkudziesięciulatistnieniawniewoli?
JakrzekaWisła,byłpolskiludczyjśiniczyj,nieswój,bez-
pański,bezużyteczny.
Nietworzyłymuongiprawanarodzinykróla,leczgdydla
ratowaniaswegobytutakieprawo,nawzórinnych,naswebar-
kidobrowolniechciałwłożyć,usiłowanogounicestwićizni-
weczyćwsamejistociebytowanianaziemi.
Leczonwtedystuletniesweżyciewprzedziwny,jedynyna
ziemisposóbstworzyłdlasiebie.
Wjamieczasu,ciemnejidługiejjakwięziennyloch,cią-
gnąłistwierdzałswestuletniebezkrólewiezducha,rozpleniał
izasilałswąjedynąnaziemi,tajną,trójjedyną,zawszetęsamą
Rzeczpospolitą.
Wgryzałasięwjegoręceinogirdzałańcuchów,gniłotam
isamciałoiwyginałysiękości,biływeńmłotyikusiłogood-
stępstwo-sypałapiasekwoczystraszliwaohydaniesławyinie-
skończonadługośćcierpienia.
Stałosięwistocie,iżodszczepynarodu,jakdawnoprzepo-
wiedziałwchwilijasnowidzeniaproroknieulękły-flwobcy
sięnaród,którynasnienawidzi,obróciłyfl.
Booto-niemastulat-jakstwierdzawUwagachswych
HugoKołłątaj,dostrzegaczpilnyiświadekżarliwy,wewszyst-
kichświątyniachmiastaWrocławiawygłaszanokazaniajednej
niedzielipopolsku,drugiejponiemiecku-anazachódodtego
miasta,daleko,boażpokrajłużycki,możnabyłorozmówićsię
zwiejskąludnościąłamanympolskimjęzykiem.
Gdybysiętamdziśznalazłwpustyniotaczającejgrobowce
książątPiastowskich,wobrębiekatedrybiskupstwa,którejed-
