Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
-rozwójadministracjiiarchiwów9.
Wszystkietepostulatybadawczesąmożliwedorealizacjitakżewwypadku
analizypiśmiennościmieszkańcówpolskichmiast,mimożedysponujemywporów-
naniuzhistorykamiangielskimi,francuskimi,niemieckimiczyczeskimznacznie
skromniejszymzasobemźródłowym.Punktemwyjściaipierwszymzadaniemsto-
jącymprzedbadaczamipolskiejpiśmiennościmieszczańskiejjestpoznaniespu-
ściznykancelariifunkcjonującychwpóźnośredniowiecznychpolskichmiastach.
Jestswoistymparadoksem,żenielicznezachowaneśredniowieczneksięgisądowe,
zwłaszczamniejszychośrodków,pozostajączęstoźródłamiwdużejmierzeniewy-
korzystanymidobadańnaddziejamimiast.Wydajesięteż,żeanalizaźródłowa
powinnabyćprowadzonanakilkupłaszczyznach.Pierwsząstanowitzw.piśmien-
nośćpragmatyczna,czylipraktycznefunkcjetekstupisanego10,wtymrecepcja
związanychzniąnowychformkomunikowaniaiutrwalaniainformacji,zwłaszcza
księgiwpisów.Następnyproblembadawczystanowipoznanieśrodowiskamiesz-
czańskichlitterati,ludziposługującychsięnacodzieńpismem.Przyczymrów-
nieistotnejestzbadanieroli,jakąpełniłoduchowieństwochociażbyworganizacji
ipóźniejszymfunkcjonowaniumiejskichkancelarii,jakipoznanieprocesówtwo-
rzeniasięgrupyludzizarabiającychnażycieprzypomocypióra,świeckichpisarzy
miejskich,nauczycielipracującychwszkołachiudzielającychprywatnychlekcji,
producentówksiążek.Wiążesięztymkolejnepytanie,dotyczącewykształcenia
irolisłowapisanegowżyciumieszkańcówmiast,araczejróżnychichgrup.To
zkoleiprowokujedozastanowieniasięnadzagadnieniem-poruszanymodnie-
dawnaprzezmediewistów-piśmiennościkobiecej11.
9M.Mostert,NuoviapprocciallacomunicazionenelMedioevo.Comunicazione,alfabetismoelo
sviluppodellasocietàmedievale,nGeschichteundRegion/Storiaeregione”15,2006,nr1(Schrif,Stadt,
Region/Scrittura,città,territorio,red.G.Albertoni,H.Obermair),s.35;idem,DasStudiumvonHand-
schrifenundSchrifkultur,w:Mediävistikim21.Jahrhundert.StandundPerspektivenderinternationa-
lenundinterdisziplinärenMittelalterforschung,red.H.-W
.Goetz,J.Jarnut,München2003,s.327-331;
H.Keller,PragmatischeSchriflichkeitimMittelalter.ErscheinungsformenundEntwicklungsstufen,
w:PragmatischeSchriflichkeitimMittelalter,red.H.Keller,K.Grubmüller,N.Staubach,München1992,
s.1-7.
10Ch.Meier,FourteenYearsofResearchatMünsterintoPragmaticLiteracyintheMiddleAges.
AResearchProjectbyCollaborativeResearchCentre231:Agents,FieldsandFormsofPragmatic
LiteracyintheMidleAges,w:TransformingtheMedievalWorld.UsesofPragmaticLiteracyinthe
MiddleAges,red.F.-J.Arlinghaus,M.Ostermann,O.Plessow,G.Tscherpel,Turnhout2006(Utrecht
StudiesinMedievalLiteracy,t.6),s.30-33;H.Keller,PragmatischeSchriflichkeit...,s.1-7;E.Potkow-
ski,Pisarzijegodziełowśredniowiecznymspołeczeństwie,w:Człowiekwspołeczeństwieśredniowiecz-
nym,Warszawa1997,s.266-267;idem,Książkaipismowśredniowieczu.Studiazdziejówkultury
piśmiennejikomunikacjispołecznej,Pułtusk2006,s.11-32;oproblemachterminologicznychzob.
teżA.Adamska,TeStudyofMedievalLiteracy...,s.17n.
11R.Chartier,Cultureécriteetlittératureàl)âgemoderne,nAnnales.Histoire,SciencesSociales”
56,2001,nr4-5,s.783-802;K.Zieman,Reading,SingingandUnderstanding.Constructionsofthe
LiteracyofWomenReligiousinLateMedievalEngland,w:LearningandLiteracyinMedievalEngland
andAbroad,red.S.R.Jones,Turnhout2003(UtrechtStudiesinMedievalLiteracy,t.3),s.97n.;
