Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
PiśmiennośćmieszczańskawpóźnośredniowiecznejPolsce
Doobowiązkówkancelariimiejskiej,obokprowadzeniaksiągwpisów,należało
takżenotowanierozporządzeńwładzmiejskich,wilkierzyistatutówcechowych
orazwydawanieodpisówisporządzanieróżnegorodzajudokumentówilistów.Te
śladymieszczańskiejpiśmiennościtakżemusiałystaćsięobiektemmojegozaintere-
sowania,zwłaszczadokumentywystawioneprzezwładzetychośrodków,zktórych
zachowałysięakta.KwerendaobjęłazbiorydokumentówznajdującesięwAGAD84,
ArchiwachPaństwowychwKrakowie85,Poznaniu86iPrzemyślu87,uwzględnione
zostałyźródłapublikowanewkodeksachdyplomatycznych88,atakżeprzecho-
wywanewewspomnianychjużzasobacharchiwówtoruńskiegoigdańskiego89.
Ważnymźródłemokazałysiębyćkopiedokumentów,częstowpisanedoomówio-
nychwyżejaktmiejskich.Wtejsamejformielubwosobnychkopiariuszachzacho-
wałysiętakżewilkierzeistatutycechowe.Znacznaichliczbazostaławydanadru-
kiem,m.in.wilkierzekrakowskie90(częśćznichpochodziztzw.KodeksuBaltazara
Behema,stanowiącegojedynywswymrodzajuzabytekmieszczańskiejkultury
piśmiennej91),poznańskie92,lubelskie93,atakżepochodzącezmałegoCzchowa94,
statutycechowebydgoskie95.Liczneustawycechowesąopublikowanewzbiorach
dokumentów96.Wśródniewydanychźródełtegotypunaszczególnąuwagęzasłu-
gująwilkierzepilzneńskie97.Materiałupozwalającegobadaćkulturęprawnąpóź-
nośredniowiecznychmieszczandostarczajątakżeprotokołyiorzeczeniasądów
wyższych98.WXVw.pisarzemiejscy,zapewnenazlecenieswychpracodawców,
kopiowaliartykułyprawamagdeburskiegoorazzbioryortyli,adodzisiajprzetrwały
84InwentarzZDP:www.agad.archiwa.gov.pl/pomoce/pergaminy.html.betpro1.xml.
85KatalogArchiwumAktówDawnychMiastaKrakowa,t.1:Dyplomypergaminowe,Kraków
1907;InwentarzArchiwummiastaKazimierza...;InwentarzArchiwumMiastaKleparzapodKrakowem
1366-1794,oprac.Z.Wenzel-Homecka,Z.Wojas,Warszawa1978.
86CzęśćztychdokumentówzostałaopublikowanawWielkopolskiejBiblioteceCyfrowej(www.
wbc.poznan.pl).
87AktamiastaPrzemyśla...,t.2,cz.1.
88Zbiorydokumentówzob.BibliografaźródełdrukowanychdodziejówPolskipóźnośrednio-
wiecznej(1386-1506),cz.1,oprac.P
.Chojnacki,R.Jaworski,J.Kaliszuk,P
.Węcowski,red.P
.Węcow-
ski,Warszawa1999(FasciculiHistoriciNovi,t.3),s.47-118.Zob.teżwyżej,przyp.38.
89Zob.wyżej,przyp.39.
90Zob.M.Starzyński,Krakowskaradamiejskawśredniowieczu,Kraków2010,aneksII:Śre-
dniowiecznewilkierzekrakowskie,s.303-336.
91BibliotekaJagiellońska,rkps16,wydaniefacsimile:CodexpicturatusBaltasarisBehemFacsi-
mile,Varsaviae-Cracoviae1987;zob.teżZ.Ameisenowa,KodeksBaltazaraBehema,Warszawa1961;
www.archiwa.gov.pl/memory/sub-listakrajowa(28VII2011).
92Wilkierzepoznańskie,cz.1-2,wyd.W
.Maisel,Wrocław1966-1968.
93WilkierzeXV-XVIIw.MaterjałydomonografiLublina,wyd.L.Białkowski,Lublin1928.
94B.Wyrozumska,Najstarszeuchwałymiejskie...
95Statutyiprzywilejecechówbydgoskichzlat1434-1770,wyd.T
.Esman,Z.Guldon,Bydgoszcz1963.
96Zob.wyżej,przyp.38-39,84-88.
97AMPil,sygn.Dep.108,k.1-4v.
98Zob.wyżej,przyp.43;APKraków,ActaIurisSupremiCastriBiecensis,sygnCastr.Biec.1-3
(lata1379-1491).
