Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
Widzraczejniżartysta,czytelnikraczejniżpisarz,słuchacz
lubwykonawcaraczejniżkompozytor,zwykłyczłowiekraczej
niżgeniuszczybohater-takajestnajzwięźlejszachybaformuła
zwrotu,jakidokonałsięwhumanistyceeuropejskiejiświatowej,
poczynającodlatsześćdziesiątychXXwieku.Wkażdymkraju
iwkażdejdyscyplinieprzebiegałon,rzeczjasna,inaczej.Alewe
wszystkichdyscyplinachiwewszystkichkrajachspowodował
zupływemlatzmianękwestionariuszybadawczych:przesunięcie
ichśrodkaciężkościzpytańdotyczącychtworzeniakupytaniom
dotyczącymodbioru.WhistoriisztukizapoczątkowałtoFrancis
Haskell(1928-2000)klasycznąjużksiążkąPatronsandPainters
(1963),któraszybkostałasięznanarównieżpozaAnglią,zwłasz-
czaweWłoszechiweFrancji.Historięiteorięliteraturyprze-
obraziliNiemcy,adokładniej-„szkołazKonstancji”,którejczo-
łowymprzedstawicielembyłHansRobertJauss(1921-1997);
jegowykładinauguracyjnyz1967rokupodwymownymtytułem
LiteraturgeschichtealsProvokationderLiteraturwissenschaftpo-
stulowałuhistorycznieniewiedzyoliteraturzezasprawąumiesz-
czeniawjejcentrumczytelnika:jegooczekiwańijegoprzekonań.
Rodowodyobuautorówbyłyrównieodmienne,jakichpodejścia
dobadanychprzedmiotów.HistoriaHaskella,skupionanaspo-
łecznymwymiarzesztuki,nawiązywaładoprogramugłoszonego
przezpismo„PastandPresent”,bliskiefrancuskich„Annales”
Febvre3a,BlochaiBraudela.Jausswychodziłztradycjiherme-
neutyki,HeideggeraiGadamera.WeFrancjisprawymiałysię
jeszczeinaczej,oczymzaraz.Alewewszystkichprzypadkach
kierunekzmianbyłjeślinietakisam,tozbieżny:przeniesienie
9
