Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
I.HeinrichBöll-pisarziczłowiek
wcześniejczęstodoświadczałaktówzniesławieniazestronyprasy.
Niktniejestwstanieocenić,jakwielkiwpływwywarłanaHeinricha
Böllaokrutnafalanienawiścizestronyorganówprasowychiznanych
polityków,którychnazwiskniechcęwymieniać.Takżedlatego,żeza
każdymrazemwciąganabyławtowszystkorodzina.wieleosóbwspie-
rałogojednakżewniestrudzonejwalceoprawaczłowiekanawschodzie
iZachodzie.
Możepowiedziesiępróbaskorygowaniatrochę,wedługmnie,nazbyt
uproszczonegowizerunkuojca.Ostatnioznowujedenzmoichkolegów
pisarzypowiedział:„PanujelękzwiązanyzosobąHeinrichaBöllaprzed
byciemdobrymczłowiekiem,alesłabympisarzem”.ZkoleiUlrichGrein-
erpiszezokazjisetnejrocznicyurodzinjubilata:„LiterackarolaHein-
richaBölladodziśniezostaławpełnizrozumiana”.Czytelnikmożepo-
strzegaćgojakotego,kimbyłijestprzedewszystkim:pisarzaiartystę.
Pisarza,któryczułsięzobowiązanydo„wtrącaniasię”,przedewszyst-
kimwkwestieprawczłowiekaiprawpisarza.Jegorodzinaionniebali
siępodejmowaćryzyka,gdychodziłoopomocinnym,młodymautorom,
anastępniepublikacjeichdziełnaZachodzie.
Mójojciecbyłzaangażowanymmówcąiczęstymuczestnikiemde-
monstracji.wygłosiłwieleprzemówień:owolnościsztukizokazjiotwar-
ciateatruwwuppertalu,podczasTygodniaBraterstwa,podczasdemon-
stracjiprzeciwwprowadzeniuustawostaniewyjątkowymw1968roku
wBonn,nazebraniuzałożycielskimZwiązkuPisarzyNiemieckich–pod
tytułemKoniecskromności–wKolonii1969,nademonstracjipokojowej
w1981rokuwBonniprzyinnychokazjach.
Mójojciecniebyłascetą,potrafiłteżczerpaćradośćzżycia,aIrlan-
diatodlaniegoswoistasamotnia,którejznaczenianiedasięprzecenić.
Od1955rokunaszarodzinabyłaijesttamnadalmilewidziana.Mie-
siącamitowarzyszyliśmyrodzicomwIrlandii.Tamojciecwreszciemiał
spokójodwszystkichoczekiwań,którenaniegospadały,odtelefonów,
listówinagabywaniaprasy.
Nazakończenieoddajęgłosojcu,którypotrafiłmówićgłośnoto,
oczymwielumyślało,aleczegonieumiałoprecyzyjniesformułować:
„Tym,czegopotrzebujesztuka,jestwyłączniemateriał–sztukawolno-
ściniepotrzebuje,sztukasamajestwolnością.Możnaodebraćjejwolność,
alewolnościniktjejdaćniemoże,żadnepaństwo,żadnemiasto,żadnespo-
łeczeństwoniemożedefiniować,czymjestwolność,gdyżjesttostannatu-
ralny.Sztukajestwolna,wolnośćmożeodebraćsobiesama”(Wolnośćsztuki,
mowawygłoszonawwuppertaludnia24.09.1966r.).
„To,żeheretycyjużniesąpaleninastosie,zawdzięczamytylkotymkil-
kuocalałymheretykom”(EinJahrhundertwirdbesichtigt,1977).
Dziękujębardzo!
TłumaczyłaNataliaChodorowska
