Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
l
PŁACAZAPRACĘ
żeichsytuacjamaterialnaniejestfatalna,pracamożesiędlanichoka-
zaćtrudnadoutrzymanianadłużejzewzględówemocjonalnych.Ich
moralemożeupaść,azdolnośćkoncentracjiosłabićsiędotegostopnia,
żeprzestanąwypełniaćswojezadaniaistracąpracę.Ponadtoustawowe
wymogidotyczącepłacyminimalnejmogąsprawić,żestanąsięoninie-
atrakcyjnidlaprzestrzegającychprawapracodawców.Wmojejkrytyce
wolnegorynkuwzakresienajgorzejopłacanychmiejscpracyodwoła-
łemsiętakżedopewnychstaromodnychwartości:tam,gdziejestwielu
ludzi,którzyniesąwstaniesamisięutrzymać,zdolnośćutrzymania
samegosiebie,czylicecha,którąnaszakulturatraktujejakobardzo
istotną,tracinaznaczeniu,awzamianrozwijasiękulturazależności.
Podobnieichbrakpartycypacjiwżyciugospodarczymspołeczności
sprawia,żemalejeznaczenieprzypisywanewnoszeniuwkładuwgospo-
darkę,coprowadzidorozwojugospodarkipodziemnej,opartejnahan-
dlunarkotykamiiprzemocy.Wjakisposóbdziecidorastającewtakich
patologicznychwarunkachmająbyćprzygotowanedożyciazawodowe-
go,któredałobyimpoczuciespełnienia?Niepomijałemteżmilczeniem
faktu,żepracaponiżejkwalifikacjiorazpatologiespołecznewynikające
zestawekzbytniskich,byzapewnićutrzymanie,stanowiągłównydo-
wódwinywoczachpopulistówatakującychsystemswobodyprzedsię-
biorczości.Aswobodaprzedsiębiorczościjestwarunkiemkoniecznym
dynamizmugospodarczego;pozwalanazwiększenieliczbymiejscpracy
orazichjakości,coprowadzidowzrostuzamożnościidorozwojuczło-
wieka.Stwierdziłem,żegdybywprowadzonowyższestawkipodatkowe
wceluzapewnieniaśrodkównaproponowanyprzezemnieprogram,
korzyściprzewyższyłybykosztydlaogromnejwiększości,jeśliniedla
wszystkich,ludzi.
Wedługinnegopowszechnieprzyjmowanegowtedypoglądu
dladziałającegozapośrednictwemrząduspołeczeństwawłaściwym
sposobemzmierzeniasięzezjawiskiemubóstwaludziwwiekupro-
dukcyjnymbyłozaoferowanieimpieniędzywformiepowszechnie
gwarantowanegodochodu.Sugerowano,żeprogramtaki,dziękiswo-
jemubrakowizwiązkuzpracąiryczałtowemucharakterowi,miałby
pożądanązewzględówmoralnychwłaściwośćneutralnościmiędzy
tym,czydanyobywatelpracujeczynie,czywnosiswójwkładczy
teżwiedzieżyciebumelanta.Wtrakciespotkańwlatach90.XXwie-
kudorozpaczydoprowadzałmniefakt,żeprzedstawicielenaukspo-
łecznychniepotrafilizrozumieć,jakbardzomylnyjestichpunkt
