Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Płećwteorii
założeniepoczynionewcześniejprzezKrystynęKleszczową8,adotyczące
fundamentalnychprzyczynkształtowaniasiępolskiejkategoriimęsko-
iniemęskoosobowości.Przyczynytepolegałybynaekspansjikońcówek
mianownikowychdeklinacjiżeńskiej,anie1jaksądzonowcześniej1na
wpływiezakończeńbiernikaliczbymnogiejrodzajumęskiegonamia-
nownik.Udowodnienienaniezwyklebogatym1zarównoilościowo,jak
ijakościowo1materialejęzykowymtejtezynależyzaliczyćdonajdonioś-
lejszychwnioskówzamieszczonychwmonografiiKępińskiej.Badaczka
stwierdza:„Zatem,przyjmującstanowiskoautorki[K.Kleszczowej1A.R.],
męskierzeczownikiosobowemająwM.lm.sobiewłaściwekońcówki,
takichteżkońcówekwymagająodwyrazówpozostającychznimiwkon-
gruencjidlatego,żewrywalizacjimiędzyformamiżeńskimiimęskimi
wygrałrodzajmęski,bopolszczyznapreferujepłećmęską.Takjednaknie
jest,niemamytudoczynieniazpreferowaniemjakiejkolwiekpłci.Tonie
końcówkir.m.,leczrodzajużeńskiegobyłyekspansywne.Wewszystkich
rodzajowozróżnicowanychczęściachmowywrodzajumęskonieosobowym
inijakim(wnijakimbezrzeczowników,zachowującychwłasnąwyrazistą
końcówkę)zwyciężająrównoległemnogiemianownikowekońcówkiro-
dzajużeńskiego,boniepowodująone1wprzeciwieństwiedomęskich
1alternacjitematowych”9.Weryfikacjaprzytoczonegozałożeniauprawnia
autorkę1coprzewijasięwwielumiejscachmonografii1dopostawienia
tezyorecesywnościkońcówekrodzajumęskiego(ograniczenieichjedynie
doformmęskoosobowych),anie1jakzwykłosiępowszechnietwierdzić
1oichekspansywności.Polszczyznazatemwperspektywiehistorycznej,
gdypoddaćjąobserwacjipowierzchniowej1bynierzec:powierzchownej
1okazujesięjęzykiemowyraźnejpreferencjirodzajużeńskiego,anie1
coczęstoprzewijasięwpracachfeministycznych1androcentrycznym.
Oczywiście,nienależypopadaćwkolejnąskrajnośćitrzebapamiętać,że
podłożetej„skłonności”polszczyznymacharaktermorfonologiczny,anie
semantyczny.Wyraźnenacechowaniesemantyczneprzysługujebowiem
współcześniejedynieformommęskoosobowym,pozostałeformypozosta-
jąwkongruencjiznienacechowanymiczłonamiopozycji.Temustanowi
sprzyjanietylkosynkretyzmmianownikaibiernikaliczbymnogiej,ale
takżeniecopóźniejszysynkretyzmmianownikaidopełniaczaformplu-
ralnych.
Poczynioneobserwacjepozwalająautorcesformułowaćinteresujące
wnioskidotycząceklasyfikacjirodzajowejjęzykapolskiego.Matonie-
bagatelneznaczeniedlaprzyjętychstanowiskdotyczącychwspółczesnej
8
Zob.K.KLESZCZOWA:Zbioryróżnorodzajoweaproblemgenezyrodzajumęskoosobo-
wego.W:Językakultura.T.9:Płećwjęzykuikulturze.Red.J.ANUSIEWICZ,K.HANDKE.
Wrocław1994.
9
A.KęPIŃSKA:Kształtowaniesiępolskiejkategoriimęsko-iniemęskoosobowości...,s.18.
