Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Rozdział1.Kryteriaanalizyteoriiwyjaśniającychpraktykęedukacjirodzajowej...
mapędanychempirycznychopisującychrodzajowepraktykiweduka-
cji.Możesięzdarzyć,żeniektóreteoriebędądysponowaływażnymi
zpedagogicznegopunktuwidzeniazmiennymiwyjaśnianymi,alenie
dotrzemydodanych,dlaktórychwyjaśnieniatemożnabywykorzy-
stać.Takasytuacjastaniesięimpulsemdoplanowaniabadańwycho-
dzącychodkonkretnejteorii.Ostatecznie,dokonującinwentaryzacji
zmiennychwyjaśnianychwanalizowanychteoriach,będziemożna
uporządkowaćdwaichzbiory:zbiórzmiennychreagującychnado-
tychczaszgromadzonedaneempiryczneizbiórzmiennychinicjują-
cychnowedlapedagogikikierunkibadań.Oiletendrugiprzypadek
niełączysięzżadnymitrudnościamiwyjściowymi,otylepierwszy
potencjalniemożebyćpułapką.Niekażdybowiemrodzajdanychem-
pirycznychbędzie„czuły”nawyjaśnieniaoferowaneprzezkażdąteo-
rię.Jednaktakwestiabędziemogłabyćrozstrzygananaetapieanalizy
formalnychwłaściwościteorii,m.in.językadanych(zob.s.29).
Zmiennewyjaśniającestanowiąprzestrzeńzmiennychwy-
jaśnianych.Zpunktuwidzeniacelównaszejanalizyważnajestich
wyjściowaklasyfikacjazewzględunatypyprocesówedukacyjnych.
Możnatuprzyjmowaćróżnestanowiska,alepodejściesyntetyzujące
przedstawiłaHejnicka-Bezwińska.Autorkatawymieniaczteryproce-
syedukacyjne:procesynaturalnegowzrastaniaiwrastaniawgrupę
rodzinną,procesycelowościowe,procesyuspołecznienia,procesyho-
minizacji(2007,s.221-235).Pojęciehominizacjijakoprocesustawa-
niasięczłowiekiemprzezwrastaniewkulturęstałosięprzedmiotem
krytycznejanalizySchulza,któryproponujezastąpićjeogólniejszym
pojęciemhomogenezy,pojęciemobejmującymtakżepierwotnezna-
czeniehominizacjioraznaturalnegowzrostuiwrastaniawgrupęro-
dzinną(2007,s.113-115).Topołączeniepozwalawyprowadzićtrzy
typyprocesówedukacyjnych:homogenezę,procesycelowościowe
iuspołecznienie.Tetypyprowadządowyróżnieniatrzechkryteriów
klasyfikacjizmiennychwyjaśniającychwpedagogicznychbadaniach
nadedukacjąrodzajową.Otóżuwzględniającprocesyhomogenezy,
zmiennewyjaśniającemożnaprzyporządkowaćdojednegozdwóch
zbiorów:zewnętrznychwobecedukacjiiwewnętrznych,wytwarza-
nychbezpośrednioprzezpraktykęedukacyjną.Zmiennezpierw-
szegozbiorutozjawiskainicjowaneizachodzącewśrodowisku
