Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PoczątkiseksuologiiiaktywizmunarzeczemancypacjiseksualnejwEuropie
27
błyskawicznietłumaczononajęzykpolski,np.PsychopathiasexualisKraffta-
-Ebingaukazałasięporazpierwszypopolskupt.Zboczeniaumysłowenatle
zaburzeńpłciowych[psychopathiasexualis].Opaczneczuciepłciowe.Studyumsądowo-
-lekarskiedlaużytkuprawnikówilekarzyjużwdwalatapowydaniuniemiecko-
języcznym,czyliw1888roku.
Dopierowmiędzywojniutematykaseksualnościzaczęłabyćżywodysku-
towanam.in.nałamachnWiadomościLiterackich”
7
,przezkonserwatystów
nazywanychnginekologicznymi”(Chałupnik2008,s.346)czynKuriera
Porannego”(Szpakowska2012,s.130).TadeuszBoy-Żeleński,IrenaKrzy-
wicka,JustynaBudzińska-Tylicka,MariaPawlikowska-Jasnorzewskaorazinni
społecznicy,lekarze,postępowiintelektualiściiliteracipisaliozapobieganiu
ciąży,aborcji,ninwersji”
8
iinnychkwestiachzwiązanychzseksualnością,od-
dawalisię–jaknazywałtoBoy–nginekologiczno-społecznymrozważaniom”
(Boy-Żeleński1930,s.135).Tosamośrodowiskodoprowadziłodopowstania
w1931r.pierwszejporadniświadomegomacierzyństwa(omówienietej
działalnościzob.np.GawiniCrozier2006,s.324–333;Chałupnik2008;
Szpakowska2012;Krzywickaszczegółowoopisujetowswojejautobiografii–
1998,szczególnies.234in.;DepkoiJędrzejewska2008).
W1933r.powstałainspirowanadziałalnościąHirschfeldaLigaReformy
Obyczajów(GawiniCrozier2006,s.325;zob.teżDepkoiJędrzejewska
2008).Cociekawe,Boypisałnatemattejinicjatywyjużw1930r.,używając
zwrotunreformaseksualna”,jednakpotem,jakmożnazakładać,zpowodów
strategicznych,unikałdrażliwegosłowanans”(GawiniCrozier2006,s.326).
PolskiepostulatyLigiróżniąsięniecoodpostulatówsformułowanychwczasie
londyńskiegokongresuz1929r.Kwestietakiejakprzyjemnośćseksualna
kobiet,homoseksualność,normaseksualnaniepojawiłysię,conieznaczy,że
wogóleonichniemówionowpostępowychśrodowiskachmiędzywojennej
Polski(GawiniCrozier2006,s.326–328;zob.teżKrzywicka1998).Warto
równieżzauważyć,żeoilewdziałanieLigiŚwiatowejangażowalisięgłównie
lekarzeiludzienaukiorazpedagodzy,otyleunasudziałtejgrupyniebył
znaczący.Jesttoczęściowouwarunkowanetym,żeseksuologiawomawianym
okresiewPolscerozwijałasięznaczniesłabiejniżwNiemczech,Związku
RadzieckimczyWielkiejBrytanii(GawiniCrozier2006,s.328).
Nasilającysiętotalitaryzm,szczególnienazizm,iIIwojnaświatowa
wstrzymałypostępseksuologiiireformyseksualnejnastarymkontynencie.
OiledoczasówIIwojnyświatowejseksuologiarozwijałasięgłówniewEuro-
7
Wlatach1932–1934ukazałosię10numerówdodatkudonWiadomościLiterac-
kich”pt.nŻycieŚwiadome”,poświęconegowpełnikwestiomreprodukcjiiseksualności
(Szpakowska2012,s.132–135).
8
Inwersjaoznaczałaodczuwanietakjakosobapłciprzeciwnej,czyliwkonsekwencji
seksualnezainteresowanieosobamiswojejpłci,podczasgdywspółcześniehomoseksual-
nośćoznaczajedynieseksualnezainteresowanietąsamąpłcią.
