Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sposobuczytaniajestniniejszywstępdopolskiegotłumaczeniaizarazem
wogólepierwszegowydaniazapiskówBeniaminaR.
KimbyłBeniaminR.?
BeniaminR.-podtympseudonimemkryłsięnajprawdopodobniejBenia-
min(Samuel,Boszke)9Brawerman-urodziłsięwBielskuPodlaskimw1916
roku10.Zestronyojcapochodziłzrodzinykupieckiejnależącej,jakprzed-
stawiał,dożydowskiejelitymiasteczka11.Jegorodzinaposiadałasklep12i,jak
wynikazautobiografiiorazinnychcytowanychniżejźródeł,stopniowoubo-
żała,mierzącsięzekonomicznymiskutkamipierwszejwojnyświatowej,
wojnypolsko-bolszewickiej1920roku,wreszcie-wielkiegokryzysu1929
roku.W1921rokuzmarłamatkaBeniamina,jegoojciecożeniłsięponow-
nie.Beniaminmiałstarszegobrata,atakżemłodszerodzeństwo,będą-
ceowocemnowegozwiązkujegoojca.Mimocorazwiększychproblemów
finansowychojciecBeniamina,zgodnieznajczęstszymtrendemwrodzi-
nachtradycyjnych,małomiasteczkowychkupieckichelitżydowskich,zadbał
ozapewnieniemuponadprzeciętniewysokiegotradycyjnegowykształcenia
9
ImięSamuelwystępujewniżejcytowanychdokumentachurzędowychzBielskaPodlaskiego,atak-
żewindeksieosóbrepresjonowanychInstytutuPamięciNarodowej(indeksrepresjonowanych.pl).
WedługdokumentówurzędowychSamuelbyłjedynymBrawermanemurodzonymwBielskuPodla-
skimwtymokresie(wmieściemieszkałatylkojednarodzinaotymnazwisku).Drugimimieniem
bądźpseudonimem-Beniamin,autorposługiwałsięwswoichtekstach:wautobiografiiiliściedo
MaksaWeinreicha.Wprzywoływanymniżejartykule(zob.przyp.21)ogeografiiżydowskichnazw
ulicimiejscwBielskuPodlaskim(stanowiącymjedenzgłównymdowodów,żeBeniaminR.iSamuel/
BeniaminBoszkeBrawermantotasamaosoba),opublikowanymwlipcu,sierpniuiwrześniu1938r.
wflJidyszfarAle”(redagowanymprzezWeinreicha),jegoautorpodpisanyjestjakoB.Brawerman.
WrównieżcytowanymniżejbiograficznymrozdzialeKsięgipamięciŻydówBielskaPodlaskiegojegoboha-
terzapisanyjestjakoBeniaminBoszkeBrawerman.Otym,dlaczegoBeniaminR.tonajprawdopodob-
niejSamuel(BeniaminBoszke)Brawerman-poniżej.
10
Windeksieosóbrepresjonowanychpodanodatę5maja1915r.jakodatęurodzeniaSamuelaBrawer-
mana.ZgadzasiętozzapisemwautobiografiiBeniaminaR.:fl[…]wmetrycejestemzapisanyjako
rokstarszy,awksiędzekahalnejmamzapisanyprawdziwywiek”(autobiografia,s.70).
11
Autorpisał,żejegopradziadkiembyłBenianimMesziches-Lewiński,właścicielwielkiegoprzedsię-
biorstwahandlującegozbożem,ajegostryjecznymdziadkiem-IzraelLewiński,właścicieljednej
znajwiększychfirmkupieckichwmieście(IzraelLewińskiisynEliasz).Informacjetezweryfikował
WojciechKonończuk,nieznajdującichpotwierdzenia.FirmaIzraelLewińskiisynEliaszniewystę-
pujewżadnymrejestrzeprzedsiębiorstwisklepówwBielsku:aniprzed1914,anipo1918roku.Nie
liczącosóbprzyjezdnychwokresiemiędzywojennym,wmiasteczkuniemieszkałarównieżżadna
rodzinaonazwiskuLewiński.Autordokonałwięcczęściowegoprzeinaczeniafaktów,abyukryćtoż-
samośćswojąiswoichnajbliższych.Tenzabiegstosujewwieluinnychmiejscachautobiografii.Jak
zobaczymydalej,prawdąnatomiastjest,żepochodziłzrodzinykupieckiej.
12
Beniamin,najprawdopodobniejniezgodniezprawdą,pisałoojcu,żenazywałsięMeiribyłwłaścicielem
sklepużelaznego.PierwszawzmiankaorodzinieBrawermanówzBielskapojawiasięwspisieprzed-
siębiorcówz1903r.,wktórymfigurujeKuszelLejbaSzmulowiczBrawermanjakowłaścicielsklepu
spożywczego.TasamaosobaznajdujesięrównieżwspisiewyborcówdoDumyPaństwowejzlat
1906i1912orazwspisiemieszkańcówBielskaz1914r.JesttonapewnoojciecSamuelaBrawermana
(któremuoficjalneimięnadanonajprawdopodobniejpodziadku),ponieważimięKuszelpojawiasię
jakoimięojcaSamuelaBrawermanawindeksieosóbrepresjonowanych.Wbielskichspisachludności
z1927,1928i1930rokuzostałodnotowanydwarazyprawdopodobnietensamsklepspożywczyprzy
ulicyMickiewicza(bezpodanianumeru),przypisanydoA.BrawermanaiS.Brawerman(a).
X
Wstęp