Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
włoszczyźnie,nietylkonapoziomiezwykłejkomunikacji,lecztakże
napoziomienaukowym.(...)
Todopierow„L’Ordinenuovo”,tj.wchwiligdyoryginalnamyśl
Gramsciego
zaczęła
dopiero
co
dojrzewać
wskutek
pewnych
doświadczeń,którewywarłynanimswepiętno(ztymże–zaznaczmy
–nieśmiałośćzawszepopychałagodobezosobowegoprzeżywania
własnegożycia),Gramscimógłzacząćwypracowywaćwłasnyjęzyk,
którywtedyjeszczeleżałwsferzemożliwości,alektórypotemnabrał
charakteruwpewnymsensieabsolutnego.
Pierwotnaniezdarnośćnieśmiałegouczniaka,którybawisięsłowami
niczymuczonyprofesoriwtrącatuiówdzie,naprzykład,łacińskie
cytaty,będziejednakdawałaosobieznaćzawsze(choćzczasemcoraz
rzadziej),gdyGramscibędzienadawał„pisemnąformę”nieidei,lecz
uczuciu,sentymentalnejotoczcejakiejśideibądźuczuciowemu
śladowi,jakiposobiepozostawiłajakaśmyśl(zatembędziemyznimi
mieli
bardzo
często
do
czynienia
w
tekstach
polemicznych
iwfilipikach).
Gramscipokonałirracjonalnośćjęzykaliterackiego,którąwłoska
burżuazjaprzyswoiławchwilizjednoczeniaWłoch,dziękidługiemu
iniemalreligijnemuterminowaniuwsłużbieracjonalności.Wefekcie
zawsze,gdymiałwyrazićjakąśmyśl,jegojęzykzanikałnarzeczidei.
Niewykluczone,żeówjęzykpuryścielubwyczulonemujęzykoznawcy
–szczególniejeślipoddagochłodnejanalizie–możewydaćsię
„brzydki”,tj.możnaodnieśćwrażenie,żeuległonpodręcznikowej
nijakości,politycznemużargonowi,tłumaczonymtekstom,wreszcie
zawodowemu
zapleczu
Gramsciego,
które
przeniknięte
było
francuskimduchemiktórezawszedajeosobieznać.Wszystko
tookazujesięjednaknieistotne,ponieważfunkcjonalnośćtegojęzyka
czynizeńcośabsolutnego.Atoliilekroćpojawiasięwnimjakaś
pozostałośćpodawnymirracjonalizmie,terazjużstłumionym
iprzezwyciężonym,Gramsci–któryniećwiczyłjęzykowych
sposobówpanowanianadnim–padajegoofiarą,jegojęzykzaśstaje
sięprzypadkowyizaczynaobfitowaćwemfazętypowądlajego
młodzieńczychtekstów.Dopierowlistachzwięzienia,ukresużycia,
udałomusiępogodzićówirracjonalizmzmyśląracjonalną.Tym
razemirracjonalizmówniespowijałjednakracjimyślipolitycznejani
