Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niepewnościczęściejtowarzyszywiedzy,będącjejnaturalnymprzedłu-
żeniem,niżprzekonaniomufundowanymnawcześniejszychaktachwia-
rylubwcześniejszych,zapomnianychprzesłankach,któreprzekształciły
sięwutrwaloneprzekonania.Określenienwiara”niekonieczniemusisię
odnosićdowiaryreligijnej.Lepiejbyłobysłowowierzyćrozumiećmaksy-
malnieszeroko,stawiającznakrównościmiędzywiarąawszelkimisłabo
uzasadnionymiprzekonaniami,którymtowarzyszywysokistopieńsu-
biektywnejpewności.Wiadomorównież,żewysokistopieńsubiektywne-
goprawdopodobieństwachętnieutożsamiamyzpewnością,zpowodów
pragmatycznychuznającniejako,iżwysokieprawdopodobieństwoozna-
czapraktycznąpewność.Paradokspoleganatym,iżjeśliwierzymywcoś
wstuprocentach,zachowujemysiętak,jakbyśmytopoprostuwiedzie-
liibynajmniejniemamyochotynazywaćtegowiarą.Zaprzejawwiary
uznajątotylkoci,którzynaszegoprzekonanianiepodzielają,niewierzą
wto,wcomywierzymy.Możnabypowiedzieć,iżmocnowierzymywto,
wcojesteśmyzaangażowani,awiedząjesteśmyskłonninazywaćrównież
to,czegoniemamyochotypodważać.Zasprawąlicznychbadańikon-
cepcjipsychologicznychwiemycorazwięcejotym,jakbardzopotrzebne
jestpoczuciepewnościorazjakbardzonielubimywszelkichprzejawów
niepewności.Wodróżnieniuodpoczucianiepewności(nieokreśloności,
niejasności,sprzecznościiniespójności)subiektywnapewnośćbywasy-
nonimempoczuciabezpieczeństwa.Wiadomorównież,żebrakpoczu-
ciabezpieczeństwasprzyjadogmatyzmowi,stwarzającpresję,byprzy-
najmniejcoważniejszeelementywłasnej(subiektywnej)rzeczywistości
pozostałyniezmienneiniedozakwestionowania,atymsamymstabilne
–mimodocierającychsygnałówidostępnychinformacji,żejestinaczej.
Oddawnawiadomorównież,żeistniejądużeróżnice,jeśliidzie
ostopieńtolerancjinaniepewność/nieokreślonośćizwiązaneztym
przejawykonserwatyzmupoznawczegoisztywnościpoznawczej.Jak
wynikazwielubadań,osobytwórczecechujewiększystopieńtolerancji
nainformacjewieloznaczne,niejasneczyniespójne(FurnhamiRibche-
ster1995;Nęcka2001,s.133).Współcześnietzw.różniceindywidualne
wtymzakresiezwykleopisujesięwkategoriachnpotrzebydomknięcia
poznawczego”(needforcognitiveclosure).Uprzedzającdalszerozwa-
żania,możnabypowiedzieć,żeunikamyprzejawówwiedzynegatywnej,
gdyżprzeszkadzanamwpoznawczymdomykaniu(nzamrażaniu”)na-
szychpoglądów,zmuszającdotolerowania,wywołującegodyskomfort,
marginesunieokreśloności(niepewności)...
12
