Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
chrzestnymipanslawizmu”wjegonajsurowszejpostaci.Czeskipolityk
wprawdzienadaltrwałprzyswojejkoncepcjiaustro-federalizmu,ale
oddaniedladynastiiniebyłouniegojużtakbezgraniczne,oczym
świadczyłyjegosłowa:„ByliśmyprzedAustriąibędziemyponiej”.
Piszącogeneziewprowadzeniadualizmu,HenrykWereszycki
udzielaodpowiedzinastawianeniekiedyprzezhistorykówpytanie
–dlaczegoNiemcyaustriaccyzdecydowalisięnakompromis
zWęgrami,aniepostąpilijakwroku1848/49,kiedyoparlisięomałe
narodywwalcezMadziarami.Jegozdaniemniemieliinnegowyjścia,
gdyż:„popieraćmałenarodysłowiańskieznaczyłoustąpićprzed
żądaniamiCzechówiSłoweńcównaterenieściśleaustriackim,czyli
uwzględnićżądanianarodówmieszkającychwtychsamychkrajach
koronnych,wktórychNiemcystanowilipoważnyodsetekludności,
cowięcej,gdziekrzyżowałysiębardzowielkieinteresygospodarcze
burżuazjiniemieckiej”.
Wereszyckizwracarównieżuwagęnaokolicznościiprzyczyny,
któresprawiły,żePolacywGalicji,wwiększoścideklarującysięjako
federaliści,ostateczniezgodzilisięnapoparcietegorozwiązania.
Wskazujepopierwszenanieunormowanestosunkinawsigalicyjskiej,
mogącestanowićwrękurządubrońprzeciwkoszlachcie;podrugie
ważnymargumentemrząduwobecPolakówbyłasprawaukraińska,
którąmógłwygrywaćprzeciwkonim.Wreszciewpływnaugodową
postawęPolakówwobecrządumiałarównieżsytuacja
międzynarodowa.Liczonosiębowiemzmożliwościąwojnyfrancusko-
pruskiej,wktórejAustriaopowiedziałabysiępostronieFrancji,
aRosjapostroniePrus.Byławięcszansapostawieniasprawypolskiej
naareniemiędzynarodowej.Wydajesię,żewielkiwpływ
nastanowiskoPolakówmiałyobietnicekoncesjipolitycznychzłożone
delegacjipolskiejwWiedniu,którewniedługimczasiezaowocowały
przyznaniemGalicjiszerokiejautonomii,łączniezprzejęciemkontroli
