Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
31
uczestnikówdebatynadreformążydowskąnadwaobozy:DprzychylnychŻydom
światłychreformatoróworazwrogichŻydomzacofanychobskurantów(zwy-
kleutożsamianychzantysemityzmem)”73.Tymczasem,jaktrafniepodkreślał
MarcinWodziński,teczarno-białepodziałysąnieuzasadnione,wrzeczywistości
bowiemDbardzoniewielupublicystówipolitykówtegoczasudecydowałosię
naodrzucenieretorykioświeceniowej”,więcDpozazupełnieskrajnymiwypad-
kamitrudnowskazaćprzykładyosób,któreniepretendowałybydomiana«świa-
tłychreformatorów»,choćbywwersjibardzokonserwatywnej”.Istniałaraczej
Dcał[a]gam[a]postaw,którychułożeniewedługjednorodnegokluczawydaje
sięhistorycznienieprawdziwe”74.
Badaniaobjęłyetapdebaty,treśćuchwalonychaktównormatywnychoraz
funkcjonowanieprawawpraktyce.Szczególneznaczeniepraktykiwynika
zjednoczesnegoobowiązywaniawKsięstwieprzepisówzróżnychporządków
prawnychinienadążaniarzeczywistościgospodarczo-społecznejzazmianami
prawa.Prowadziłoto-jakcelniepodsumowałznakomityhistorykprawaJózef
Mazurkiewicz-doniejasnościprawnychitrudnościinterpretacyjnychoraz
powodowałoDkonfliktypomiędzyprzepisaminowychustawapozostającąpod
wpływemstarychzasadprawnychpraktykąaktowąwsądachiurzędach.Ztych
wszystkichprzyczynpoznanietejpraktyki,mimo-wydawałobysię-obowią-
zywanianowoczesnegosystemuprawnego,jestniemniejistotneniżpoznanie
prawazawartegowustawachirozporządzeniach”
75
.Dlategoważnemiejsce
wpracyzajęłaanalizaiinterpretacjadecyzjistosowaniaprawapodjętychprzez
niższeorganywładzy.
Ogółdyskutowanychiregulowanychprzezwładzezagadnieńzwiązanych
zludnościążydowskąprzyporządkowanodoczterechgłównychkategorii:praw
obywatelskichipolitycznych,podatkówiinnychdanin,miejscazamieszkania
inabywanianieruchomościorazsferyzawodowej.Postawiononastępującepyta-
niabadawcze:1)JakiebyłypoglądyczłonkówwładzKsięstwaWarszawskiego
napolitykęwobecludnościżydowskiej?Czybyłyobszary,wktórychpoglądy
tebyłyjednorodne?2)Czyadministracjastosowałanowe,ogólneprocedury
biurokratycznetakżewindywidualnychsprawachŻydów?3)Czysięganopo
odmienneprocedurywobecżydowskichkobietimężczyzn?4)Jakiebyłymotywy
poszczególnychrozstrzygnięćwzakresiepolitykiwładzKsięstwawobecŻydów?
5)Wjakichobszarachpolitykatabyłakonsekwentnienieprzychylna?6)Czy,
ajeślitak,towjakimstopniu,władzeKsięstwawswychplanachreformbrały
73M.Wodziński,WładzeKrólestwaPolskiegowobecchasydyzmu...,s.21-22.Przypomniałon
też,żepostronieŻydówwyodrębnianozwykleDprzychylnychreformommaskiliiopierających
sięzmianomtradycjonalistów”.
74Tamże,s.22;por.teżuwagiw:M.Mycielski,„Miastomamieszkańców,wieśobywateli”...,
s.5-6.
75J.Mazurkiewicz,ZnaczenieaktnotarialnychdlabadańnadwłasnościąwKsięstwieWar-
szawskimiKrólestwiePolskim,DAnnalesUniversitatisMariaeCurie-Skłodowska.SectioF”20,
1965,s.116-117.
