Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
nIżalbowiemWilnojestwszystkiegoWXLstolicą,tymsamym
jestcaputurbium,corprovinciae,faciesdignitatisLituanae”-tak
podkreślałznaczeniemiastajezuitaKazimierzWijuk-Kojałowicz
(1617-1674)wskierowanejdostołecznegomagistratuprzedmo-
wiedokazaniaprzygotowanegozokazjielekcjiMichałaKorybuta
Wiśniowieckiego1.ZnowożytnymWilnembyłozwiązanychwiele
osób,któreodegrałyistotnąrolędziejową.Natamtejszymuniwersy-
teciewykładałPiotrSkarga,ikonakontrreformacji.Studiowałtam,
apóźniejpracował,poetalaureatusMaciejKazimierzSarbiewski;
profesoremAkademiibyłrównieżKonstantySzyrwid,autorpierw-
szejoryginalnejksiążkiwjęzykulitewskimoraznajwcześniejszego
uwzględniającegotęmowęsłownika.WłaśniewWilnieErdmann
Tolgsdorfwydałpierwsząksiążkęłotewską.WojciechBogusławski
prowadziłtamteatr,apoetaDanielNaborowskipełniłfunkcjęsę-
dziegogrodzkiego.
WmieścienadWiliąiWilejką(dawniejzwanąWilenką)2działał
MelecjuszSmotrycki-najpierwzażartyprzeciwnikuniibrzeskiej,
późniejjejgorącyzwolennik.WstolicyWielkiegoKsięstwatwo-
rzyłrównieżhumanistaipropagatorkalwińskiejreformacjiAndrzej
Wolan,astudiatalmudyczneprowadziłEliaszbenSalomonZalman
(GaonzWilna).JakoprofesorhistoriinaturalnejwSzkoleGłównej
LitewskiejpracowałJohannGeorgForster,uczestnikdrugiejpodró-
żyJamesaCookadookołaświataiautorjejbarwnegoopisu.
1
K.Wijuk-Kojałowicz,BłogosławieństwoBoże,którymelekcjaNajjaśniejszego
PanaMichałaPierwszegozłaskiBożejkrólapolskiego,litewskiego,ruskiego,pru-
skiego,mazowieckiego,żmujdzkiego,infantskiego,smoleńskiego,czernihowskie-
goetc.,etc.wielkiegoksiążęciauraczonakazaniem,Vilnae1669,k.A2r.
2
Natematnazwymiasta,płynącychprzeznierzek,atakżeinnychtamtejszych
obiektówtopograficznychpisałL.Bednarczuk,NazwyWilnaijegomieszkań-
cówwdokumentachWielkiegoKsięstwaLitewskiego(WKL),nAnnalesUniversi-
tatisPaedagogicaeCracoviensis.StudiaLinguistica”5(2010),s.3-18.
