Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Pojęciepodatkuiskładkinaubezpieczeniaspołeczne
31
macharakterdaninowy;nietylkonałożenie,aleiokreśleniekonstrukcjiprawnej
ubezpieczenia,zktórązwiązanajestskładka,wtymjejwysokości,atakżewszel-
kichzmianwtymzakresiewymagawyłącznościustawowej-tzw.reżimustawy
daninowej(art.217Konstytucji);
macharakterniepodatkowejdaninypublicznejrozliczanejiopłacanejmiesięcz-
nie;niemazatemdoniejzastosowaniaanizakazzmianwtrakcierokupodatków
rozliczanychwskalirocznej17,aniochronainteresówwtoku.
Składkanaubezpieczeniaspołeczneniejestdostosowanadowielkościindywidual-
negoryzyka,alejestustalananaprzeciętnympoziomie,zapewniającymwzględną
równowagęwujęciucałościowym,obejmującymwszystkichubezpieczonych18.Wy-
jątkowowysokośćskładkinaubezpieczeniewypadkowejestustalanaindywidualnie
dlaniektórychpłatnikówskładek.
1.5.Funkcjepodatkówiskładek
Wprzypadkupodatkówwdoktryniezgodniesięprzyjmuje,ichpodstawowąfunk-
cjąjestfunkcjafiskalna-dostarczeniedochodówbudżetowych19.Natomiastwprzy-
padkuskładeknaubezpieczeniaspołecznepoglądydoktrynynatematcharakteru
prawnegoskładkiorazjejznaczeniaekonomicznegoispołecznegonieustalone.
Najbardziejrozpowszechnionewyjaśnienia,żejestto:
charakterystyczneźródłofinansowaniazabezpieczeniaspołecznego,posiadające
odrębnąnazwęwłasną20;
cenagwarancjiubezpieczeniowej,tzn.należysięzaponoszenieryzykaprzezubez-
pieczyciela(ZUS),któregoistotasprowadzasiędozapewnieniagwarancjiwypłaty
świadczeniawraziezajściaokolicznościfaktycznych(ziszczeniasięryzykasocjal-
nego)orazprawnych(spełnieniewarunkówustawowych)postronieubezpieczo-
nego;zapewniakomfortpsychiczny(poczuciebezpieczeństwasocjalnego)21;
17Zakaztenjaknajbardziejdotyczypodatkudochodowegoodosóbfizycznych,stanowiącegopodatek
oddochodówztytułuzatrudnienia.ZgodniezpoglądemwyrażonymworzecznictwieTKzmianyregulacji
prawnejpodatkudochodowegoodosóbfizycznychpowinnybyćogłaszaneconajmniejnamiesiącprzedkoń-
cempoprzedniegorokupodatkowego(m.in.wyrokTKz25.04.2001r.,K13/01,OTK2001/4,poz.81).Jedy-
niezmianykorzystnedlapodatnikamogąbyćwprowadzonebezzachowaniatakiegovacatiolegis(wzwiązku
zczymbezzachowaniategookresuwprowadzonotzw.nulgędlamłodych”wtrakcierokupodatkowego2019).
18WyrokTKz19.12.2012r.,K9/12,OTK-A2012/11,poz.136.
19Natematfunkcjipodatkówzob.m.in.:M.Bitneriin.,Prawofinansowe.Prawofinansówpublicznych.
Prawopodatkowe.Prawobankowe,Warszawa2017,s.274;J.Głuchowski,Polskieprawopodatkowe,Warszawa
2004,s.16-20;A.Gomułowicz,J.Małecki,Podatkiiprawopodatkowe,Warszawa2008,s.261in.;A.Gomuło-
wicz,Zagadnienieneutralnościsystemupodatkowego,nRuchPrawniczyEkonomicznyiSocjologiczny”1990/2,
s.79-88;Wstępdonaukipolskiegoprawapodatkowego,red.W
.Modzelewski,Warszawa2010,s.24-25.
20J.Wantoch-Rekowski,Składkinaubezpieczeniaemerytalnekonstrukcjaicharakterprawny,Toruń
2005,s.98-99.
21Np.R.Pacud,Różnicowaniewysokościskładkizewzględunacharaktericzęstotliwośćwystępowania
ryzykasocjalnego[w:]Składkinaubezpieczeniespołeczne,red.K.Ślebzak,Warszawa-Poznań2015,s.74;
DorotaDzienisiuk,MariaSupera-Markowska