Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Koncepcjeiuwarunkowania
stresu
1.1.Odbiologizmupopersonalizm
BadanianadstresemsięgająpoczątkówXXwieku,kiedy
tozwróconouwagęnawystępowaniezjawiskcharakterystycznych
dlaprzyrodynieożywionej,opisywanychjakonapięcia,naprężenia,
owspólnejnazwie„stress”.Pracenadspecyfikąreakcjibiologiczno-
fizjologicznychnapewnebodźcejakopierwszypodjąłCannon
(1915).Jegouwagęzwróciływspólnewszystkimżywym
organizmomzachowania–reakcjenadziałaniebodźców,mające
odzwierciedleniewnieuświadomionychreakcjachafektywnych.
ChoćspostrzeżeniaCannonanigdyniezostałyprzezautora
potwierdzoneempirycznie(bazowałyjedynienaobserwacjach
własnychorazlekturzepracbehawiorystów),okazałysiękluczowe
dlazrozumieniaistotystresubiologicznego.Powszechność,
powtarzalnośćispecyfikareakcjiorazokolicznościichpowstawania
dałyzczasemsygnałdoposzukiwańzwiązkówpomiędzyludzką
psychikąareaktywnościąorganizmu.Cannonjakopierwszyzwrócił
uwagęnaudziałukładuwewnątrzwydzielniczegokontrolowanego
zapomocąsystemunerwowegowreakcjinabodziec.Dzięki
powiązaniuzsobąinformacjistworzyłkoncepcjęmechanizmu
reakcjistresowejopartejnawspółistnieniubodźcawywołującego
zmianę,reakcjiukładudokrewnegoiudziałuhormonów(głównie
korynadnerczy),kontroliukładuprzezsystemnerwowyidążenia
organizmudopowrotudostanupierwotnego.Dążeniedoutrzymania
równowagijakomechanizmuautoregulacjinazwałutrzymywaniem
homeostazy.Założył,iżkażdyzdrowyorganizmuwikłanywsieć
powiązańśrodowiskowo-społecznychnarażonynadziałanieróżnego
rodzajubodźcówwywołującychstandezintegracjipotrafi
zmobilizowaćiuruchomićtakieprocesyprzystosowawczo-
naprawcze,którepozwoląnaodzyskanieequilibrium(Cannon,
