Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
MartinBaethge
sjęusługmożnawyjaśnićzapomocątwierdzeniaoMpodboju”,chociażteoria
marksistowskacośtakiegojaksektorowązmianęprzejściazrolnictwadopro-
dukcjiprzemysłowejtraktujeconajwyżejwkontekścieMpierwotnejakumu-
lacji”,wdrodzeodfeudalizmudokapitalizmu(Marks,Kapitał,t.1,741ff.).
Twierdzenieopodboju,nawiązującedoRóżyLuksemburg(1913)mówi–
wyrażonewsposóbuproszczony,żeimmanentnącechąkapitalizmujestten-
dencjarozszerzaniaswoichsferwpływunainneregionyipolaniżprodukcja
przemysłowa,gdygraniceekspansjiwewnętrznejwzakresieprodukcji(naro-
dowej)sąjużosiągnięteizagrażakryzyswynikającyznadmiernejakumulacji.
Lutz(1984)iDöre(2009)pokazują,żepodbójnieograniczasiędorynków
zewnętrznych,alemożeobjąćrównieżnieprzemysłowegałęziegospodarki
wobrębiespołeczeństw.Natejpodstawiejestchybatrudniejwyjaśnićhisto-
rycznąekspansjęusług,aowielełatwiejaktualnąwalkęoformyregulacji
sposobupracyusługowejjakprywatyzacjapubliczniezorganizowanychusług
m.in.opiekizdrowotnejispołecznej,kształcenie,ażpozwierzchniczefunkcje
organizacyjnem.in.więziennictwo,funkcjepolicyjneiwojskowe(Knobl2006).
Pomimo,żetemattenniebyłsystematyczniebadany,możnazałożyć,żeformy
regulacjioddziałująrównieżnadynamikęzatrudnieniawusługach.
Wswojejreinterpretacjitwierdzeniaopodboju,Dörrepodkreślajego
jakościowąstronę,któraodnosisiędomerytorycznegokształtowaniaowej
otoczkiprodukcjikapitalistycznej,tworzącejwinstytucjachspołecznychznp.
infrastrukturyikształceniawarunkidlaprodukcjikapitalistycznej(Dörre
2009,41ff.).Jakbardzojakościowerozszerzenietwierdzeniaopodbojuprzy-
datnejestwanalizietychpólusług,którewprzeciwieństwiedowiększości
usługukierunkowanychnaosobyidopublicznychusługinfrastruktural-
nychnieodnosząsiędobezpośredniegocykluprodukcji,pokazałniedawno
RichardMünchnaprzykładzienowychtendencjirozwojowychwszkolnictwie
(Münch2009).
Twierdzenieokapitalistycznympodbojumożeotworzyćperspektywy
wanaliziepracywusługach,którepomagająwykorzystaćprzemilczany
wklasycznejteoriiusługjakościowyrozwójpracy.Ścisłepołączenieusług
ukierunkowanychnaprzedsiębiorstwaipośredniczącychnarynkuzproduk-
cjąprzemysłowąwcyklprodukcjiikonsumpcjiorazróżnorodnewewnętrzne
powiązaniainfrastrukturypaństwowejiwieluusługukierunkowanychna
osobyzpotrzebąsektoraprywatnego,czyniwłączeniespołecznejorganiza-
cjipracyistosunkówwłasnościnieodzownymelementemdlaanalizypracy
wusługach:codziejesięzdziałalnościąusługową,kiedyjestpoddanazasa-
dompomnażaniakapitałuiregułomkonkurencjirynkowej?Jakwwarunkach
panowaniamikroekonomicznegoiczystomonetarnegopomiaruwydajności,
określanesą,jakośćiwydajnośćpracywusługach?To,żepytaniatewzakre-
