Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wroku1952itrafićdonaszychstudenckichrąk,kiedyuczyliśmysię
jeszczedziejówstarożytnych.Taksięjednakniestało,bodrukksiążki
zostałnaglewstrzymany.Dziśjużniesposóbustalić,ktowydał
odpowiedniądecyzję.Cenzor?Przypuszczam,żeon,aledokładnienie
wiem.Dość,żeksiążkęwydrukowanodopierotrzylatapóźniej
–wkońcu1954roku,aukazałasięwksięgarniachwroku1955.
Możnasiędomyślać,dlaczegopowstałatakdługaprzerwamiędzy
wysłaniemmaszynopisudodrukarniapojawieniemsięDziejów
wksięgarniach.Mianowicieprzerwataprzypadanaokres
poprzedzającyśmierćStalinaiczas,jakiponiejbezpośrednionastąpił.
MaszynopisHerodotaznalazłsięwdrukarni,kiedyzachodnie
radiostacjezaczęłymówićopoważnejchorobieStalina.Ludzienie
znaliszczegółów,alebalisięnowejfaliterroruiwoleliprzyczaićsię,
nienarażać,niedawaćpretekstu,przeczekać.Atmosferabyła
nerwowa.Cenzorzyzdwoiliczujność.
AleHerodot?Jegoksiążkanapisanadwaipółtysiącalattemu?
Ajednak–tak.Tak,bopanowaławówczas,rządziłacałymnaszym
myśleniem,całymsposobempatrzeniaiczytaniaobsesjaaluzji.Każde
słowosięzczymśkojarzyło,każdemiałopodwójnysens,drugiedno,
ukrytąwymowę,wkażdymbyłocośsekretniezakodowane
iprzebiegleutajone.Nicniebyłotakiejakwrzeczywistości,dosłowne
ijednoznaczne,bozkażdejrzeczy,gestuisłowawyzierałjakiś
aluzyjnyznak,spoglądałoporozumiewawczomrugająceoko.Człowiek
piszącymiałtrudnośćzdotarciemdoczłowiekaczytającegonietylko
dlatego,żepodrodzecenzuramogłatekstskonfiskować,alerównież
ztegopowodu,żekiedytekstwreszciedotarłdoodbiorcy,tenczytał
cośzupełnieinnego,niżbyłonajwyraźniejnapisane,czytał
inieustanniezadawałwmyślipytanie:–Coteżtenautorchciał
minaprawdępowiedzieć?
Iotoktośopętany,zadręczonyobsesjąaluzji,sięgapoHerodota.
Ileżtamznajdzieskojarzeń!Dziejeskładająsięzdziewięciuksiąg,
awkażdejaluzjeialuzje.Choćbyotwiera,zupełnieprzypadkowo,
księgęV.Otwiera,czytaidowiadujesię,żewKoryncie,
potrzydziestulatachkrwawychrządów,umarłtyranonazwisku
Kypselos,ajegomiejscezająłsyn,Periander,jaksiępóźniejokazało,
owielebardziejkrwiożerczyniżojciec.TenżePeriander,kiedybył
początkującymjeszczedyktatorem,chciałsiędowiedzieć,jakijest
najlepszysposóbutrzymaniawładzy,więcwysłałdodyktatoraMiletu,
