Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Górzyński"Podstawyanalizyśrodowiskowejwyrobówiobiektów",Warszawa2007,ISBN978-83-204-3252-7©byWNT
1.2.ZMIANYZACHODZĄCEWRELACJACHGOSPODARKA–ŚRODOWISKO
1.2.Zmianyzachodzącewrelacjach
gospodarka–środowisko
Dalszyrozwójgospodarczyzależyodstworzeniawłaściwychrelacjimiędzygospo-
darkąaśrodowiskiem.Dotychczasowenieracjonalnestadiumtychrelacjipolegało
nawykorzystaniu,jakogłównychstrumienizasilaniagospodarki,naturalnychzaso-
bówprzyrodywpostacikopalnychnośnikówenergiiisurowcówmineralnychczer-
panychwyłącznieześrodowiskaorazodprowadzaniustrumieniodpadówizanie-
czyszczeńdośrodowiska.Tonieracjonalnestadiumistniałozapewneodzarania
dziejówludzkości.Wrazzpostępemtechnicznym,ogromnymwzrostemprodukcji
iwzrostemdemograficznym,takisposóbgospodarowaniadoprowadziłdodegrada-
cjiśrodowiskanaskalęzagrożeniadladalszegorozwojucywilizacji.Wdrugiej
połowiedwudziestegowiekurozpoczęłysiępewnezmianywstosunkuludzkoścido
środowiska,którewostatnichdwóchdekadachpoprzedniegostuleciadoprowadziły
dosformułowaniamożliwościrealizacjibardziejracjonalnychrelacjigospodarka–
–środowisko.Przynowychrelacjachgłównymistrumieniamizasilaniagospodarki
stałysięodpadyizasobypoużytkowejakostrumieniezasilaniawsurowcenieener-
getyczneoraznośnikienergiipochodzącezzasobówodnawialnychprzyrodyjako
strumieniezasilaniawenergię.Występującewdalszymciąguwstadiumracjonal-
nychrelacjigospodarka–środowiskozasilaniewnieodnawialnesurowceczerpane
ześrodowiskabędziestanowićjedyniestrumieniepomocniczewdziałalności
gospodarczej.
ZpoczątkiemXXIwiekudziękiwypracowanejpolitycegospodarczej,uznają-
cejnaczelnąrolępolitykiekologicznejopierającejsięnastrategiizrównoważonego
rozwoju,rozpocząłsięrozwójgospodarkikrajówrozwiniętychwkierunkustworze-
niabardziejracjonalnychrelacjigospodarka–środowisko.Podstawowewsparcie
wtymprocesiestanowią:rosnącaświadomośćekologicznaspołeczeństwwkrajach
rozwiniętychorazwprowadzanebarieryformalnewpostaciregulacjiprawnychna
poziomiekrajowymimiędzynarodowym,wymuszającenadecydentachadministra-
cyjnychigospodarczychnowysposóbpodejściadodziałalnościgospodarczej
ispołecznej,uwzględniającywpierwszymrzędziepotrzebęposzanowaniaśrodowi-
skaijegozasobów.Tennowysposóbpodejścia,prowadzącydozmianyprzepływu
materiałówienergiiwgospodarce,polegającynazamknięciuobiegumateriałów,
nazwanogospodarowaniemwsystemiezamkniętym(closed-cycleeconomy)[67].
Wogólnymzarysiegospodarowaniewsystemiezamkniętymzmierzadonaśla-
dowaniaprocesówwystępującychwprzyrodzieorazzdolnościświataprzyrodydo
wielokrotnegopowtórnegowykorzystaniawszystkichmateriałówodpadowychiza-
sobówpoużytkowychdoichostatecznejdegradacji.Oznaczatopotrzebępo-
strzeganiasystemówwytwarzaniaiużytkowaniawsposóbzbliżonydonaturalnych
ekosystemów,wktórychkażdymateriałlubenergiawielokrotnieużytkowanewe-
wnątrzekosystemu.Efektemtakiegoprzebieguprocesówjestminimalizacjazużycia
zasobównaturalnychorazilościgenerowanychzanieczyszczeńiwkonsekwencji
rozwójprodukcjiprzyjaznejekologicznieiefektywnejwużytkowaniuzasobów.
Jednymzesposobówzbliżeniasystemuprzemysłowegodonaturalnegoekosystemu
27