Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Bakterie(Bacteria)
15
wkomórkachbakteriiGram-ujemnychwskładścianywchodzibłonazewnętrz-
na(patrzniżej).Zkolei,dopeptydoglikanubakteriiGram-dodatnichm.in.
przyłączoneróżnerodzajecząsteczekzjonizowanych,pozwalającenarozkład
ładunkówelektrycznychzarównowobrębieściany,jakinajejpowierzchni.Te
dodatkoweskładnikiścianypełniąróżnefunkcje.Mogąnawetumożliwiaćko-
mórkombakteriibytowaniewśrodowiskachnieprzyjaznychdlanich.Ścianawa-
runkujeokreślonykształtkomórki,cojestniezbędnedoprawidłowegowzrostu
ipodziałuwiększościkomórekbakteryjnych.Chroniponadtoprzeduszkodze-
niamimechanicznymi,wtymprzednegatywnymiskutkamiciśnieniaosmotycz-
negowywieranegonabłonękomórkowąprzezcytoplazmę.Zahamowaniesyn-
tezypeptydoglikanuprzezniektóreantybiotykipowodujepękaniebłonyitym
samymśmierćkomórek,spowodowanąwzrostemciśnieniaosmotycznego.Inne
funkcjeścianyto:1)transportskładnikówpokarmowychześrodowiskadobłony
komórkowej;2)zwiększaniewirulentnościpatogenówpoprzezprzyłączenieko-
mórekmikroorganizmówdokomórekgospodarza;3)ochronabłonykomórkowej
przeddziałaniemenzymów,solikwasówżółciowych(ang.bilesalts),przeciwciał,
czylibiałekodpornościowych,któremogązniszczyćkomórkędrobnoustroju;4)
wpływnaregulacjęsyntezypeptydoglikanupoprzezzmianyaktywnościenzy-
mówbiorącychudziałwbiosyntezieoraz5)wiązanieantybiotyków,którehamują
formowaniepeptydoglikanu.Jakjużwspomniano,ścianajestinaczejzbudowana
imainnyskładubateriiGram-dodatnichiGram-ujemnych(rys.2.2).Pierwsza
jeststosunkowogruba(15-50nm)iutworzonagłówniezpeptydoglikanu.Jest
topolimerkwasuN-acetylomuraminowegoiN-acetyloglukozoaminypołączo-
nychwiązaniamiβ-1,4glikozydowymi.Polimertenłączysięzinnymipolime-
ramicukrówkwasamitejchojowymii/lubtejchuronowymi.Doresztkwasu
muraminowegodołączonekrótkiepeptydy,którewiążązesobąłańcuchypo-
lisacharydowe,wefekcieczegopowstajerodzajsieciotaczającejkomórkę.Siećta
możesięskładaćz20lubnawetwiększejliczbywarstw.Ścianękomórekbakterii
Gram-dodatnichmożnausunąćprzyudzialenp.lizozymu,któryznajdujesię
wwielupłynachustrojowychzwierząt,m.in.włzach.
UbakteriiGram-ujemnychpokładpeptydoglikanuskładasięzaledwie
z1-3warstwmolekularnych.Jestwięcstosunkowocienki(2-10nm),aleosło-
nakomórki,składającasięzdwóchbłoniprzestrzeniperyplazmatycznej,
mabudowębardziejzłożonąodścianybakteriiGram-dodatnich.Zzewnątrz
warstwapeptydoglikanujestokrytabłonązewnętrznąounikatowymskładzie
ibudowie.Jejdwuwarstwalipidowa,wodróżnieniuodbłonykomórkowej,jest
asymetryczna.Głównymskładnikiemlipidowymzewnętrznej(dośrodowisko-
wej)monowarstwybłonyzewnętrznejjestlipopolisacharydkompleksswo-
istydlabakteriiGram-ujemnych.Wjegoskładwchodzą:najgłębiejpołożony
lipidA,oligosacharydowaczęśćrdzeniowaiłańcuchwielocukrowy,zwanyan-
tygenem0.Fosfolipidy,główniefosfatydyloetanoloaminaifosfatydyloglicerol,
tworząwewnętrznąmonowarstwębłony.Wdwuwarstwielipidowejznajdująsię