Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jątkowewłaściwościfizykochemicznewodyorazjejzdolnośćdorozpuszczania,
wróżnymstopniu,praktycznierzeczbiorącwszystkichsubstancjichemicznych.Wo-
dawyróżniasięwysokątemperaturątopnieniaiwrzeniaorazwysokimiwartościami
ciepławłaściwego,ciepłatopnieniaiciepłaparowania.Wyjątkowewłaściwościfi-
zycznewodyjakorozpuszczalnikasąwynikiempolarnejbudowyjejcząsteczki.Dwa
atomywodorusąpołączonewiązaniamikowalencyjnymizatomemtlenu.Kątmiędzy
tymiwiązaniamiwynosi1050.Wynikiemtegojestasymetriacząsteczkipowodująca
jejbiegunowość(polarność)orazzdolnośćnieograniczonegołączeniasięcząsteczek
wodywwiększejednostkizapomocąwiązańwodorowych.Wwodzierozpuszczają
sięnajprzeróżniejszesubstancjetworzącroztwory,właściwośćtauwarunkowanajest
polarnościącząsteczekwodyizdolnościądotworzeniawiązańwodorowych.Energia
wiązaniawodorowegojestwiększaniżsiłymiędzycząsteczkowe,toteżwobecności
wodyosłabiająsięwięzypomiędzycząsteczkamiisubstancjełatwiejprzechodządo
roztworu.Ztychsamychpowodównastępujehydratacjasubstancjiwielkocząsteczko-
wychoraztworzeniesięroztworówkoloidowych.Roztwór,któryzawieracząstki
(1-200nm)podlegającehydratacji,nazywamyroztworemkoloidowym.Cząstkite
tworząagregaty(białka,polisacharydy,glikolipidy,itp.),otoczoneprzestrzennieukie-
runkowanymicząsteczkamiwody.Cytoplazmakomórekroślinnychtworzywłaśnie
roztworykoloidoweskładającesięzwielkocząsteczkowychsubstancji(fazarozpro-
szona)związanychzwodą(fazarozpraszająca).Koloidy,którychcząsteczkiwspół-
działająłatwozfaząrozpraszającą(wodą),nazywamykoloidamihydrofilnymi(biał-
ka,polisacharydy).Natomiastroztworykoloidowe,wktórychcząsteczkiutrzymują
sięwroztworzetylkodziękijednoimiennymładunkomelektrycznymiwykazująma-
łepowinowactwodowody(koloidyniektórychmetali,soli,emulsjetłuszczówpro-
stych),stanowiąkoloidyhydrofobowe.
Wsuchejmasieroślinprzeważająilościowozwiązkiorganiczne.Zawartość
związkównieorganicznychnaogółnieprzekracza2%suchejmasy.Roślinysąauto-
trofamiiwprocesiefotosyntezywytwarzająolbrzymiąilośćzwiązkóworganicznych
stanowiącychpodstawęmaterialnąwszystkichprocesówżyciowychnaZiemi.
Wsensiechemicznymnajważniejszymizwiązkamiorganicznymiroślinsąbiał-
ka,kwasynukleinowe,cukrowce,tłuszczowce,związkipirolowe,izopentylenowe,
fenolowe,alkaloidyiinne.
Biorącnatomiastpoduwagęfunkcjonalnąrolęsubstancjiorganicznych,można
wyróżnić:
1.
Substancjestrukturalne(budulcowe)-białka,tłuszczowce(np.fosfolipidy),
kwasynukleinowe,cukrowce(np.celuloza,hemicelulozy),lignina,pektyny,glikolipi-
dy,sterole,woski,kutyna,suberynaitp.
2.
Substancjezapasoweienergetyczne-polisacharydy(np.skrobia),innecu-
krowce,tłuszczowce,białka,kwasyorganiczne,alkohole,zasadyazotowe,aldehydo-
we,estrowepochodneitd.
3.
Substancjekatalityczne,regulacyjneisygnałowe-enzymy,fitohormony,wi-
taminy,fotoreceptory(chlorofile,karotenoidy,fitochromy,kryptochromy),innerecep-
tory,peptydysygnałowe(systemina).
4.
Substancjeoróżnychfunkcjach-glikozydy,garbniki,alkaloidy,terpenoidy,
olejkieteryczne,fenole,inne.
9
