Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CZĘŚĆI.
WPROWADZENIEDOEKONOMII
Następująwięczmianywłaścicieli,najczęściejnaskutekzawieranychtransakcjikupna-
-sprzedaży.
Ważnymelementemprocesówgospodarczychjestpodział(dystrybucja)wytwo-
rzonychdóbr.Kryteriastanowiącepodstawępodziałudeterminująpoziomdochodów
imajątkuposzczególnychludziorazgrupspołeczno-zawodowych.Poszczególnesystemy
społeczno-ekonomiczneprzywiązująwagędoróżnychkryteriów.Taknp.wkapitalizmie
ważnejestposiadaniekapitału,awsocjalizmieważnebyłynakładypracyludzkiej.
Konsumpcjajestrozumianawekonomiiszerokojakoużywanieizużywanieróż-
nychdóbrmaterialnych(chleb,telewizor,buty,masło)orazkorzystaniezusługnie-
materialnych(usługnauczyciela,lekarza,aktora).Proceskonsumpcjiodbywasię
wróżnychprzedziałachczasu(ciastkomożnazjeśćwkilkanaściesekund,telewizor
użytkowaćprzezkilkalat)iniezawszemożnagołatwoprzypisaćdokonkretnychludzi
(telewizorsłużynajczęściejcałejrodzinie,zespółmuzycznydajekoncerty,któregro-
madząwielotysięcznąwidownię).
Gospodarowanie,czylidziałalnośćgospodarczaludzi,odbywasięciągle,zewzględu
naodnawialnośćirozwójludzkichpotrzeb.Dlategoteżmówimyopowtarzającychsię
procesachgospodarczych.Procesytezachodząwsferzeprodukcji,podziału,wymiany
ikonsumpcjidóbr.Określamyjełączniemianemprocesugospodarowania.
Międzyposzczególnymisferamiprocesugospodarowaniaistniejąróżnorodnepowią-
zania.Taknp.formauczestnictwaludziwpodzialerezultatówprodukcjizależyodtego,
czysąoniwłaścicielamizakładówprodukcyjnych,czyteżzatrudnionymiwnichpracow-
nikaminajemnymi.Dowłaścicielinależąwytworzoneproduktyidochodyztytułuich
sprzedaży,adopracownikównajemnych–płace,czyliwynagrodzeniezapracę.
Sferaszerokopojmowanejprodukcjicieszysięszczególnymzainteresowaniem
ekonomii,gdyż–jeślipominiemydobrawolne–przedmiotempodziału,wymiany
ikonsumpcjimożebyćtylkoto,cozostałowcześniejwytworzone.
Istniejąwzajemnepowiązaniamiędzyprodukcjąikonsumpcją.Zjednejstrony,
produkcjaokreślakonsumpcję,gdyżkonsumowaćmożnato,cozostałowytworzone.
Zdrugiejstrony,konsumpcjaokreślaprodukcję,gdyżzapotrzebowaniezgłaszaneprzez
odbiorcówdecyduje,czyjakieśdobrabędąwytwarzane,czynie.Bezmasowejprodukcji
pewnychdóbrniejestmożliwaichmasowakonsumpcja,abezmasowejkonsumpcji
ponownaichmasowaprodukcja.Analizawspółzależnościmiędzyróżnymisferami
iaspektamiprocesugospodarowaniajestistotnymzadaniemekonomii.
Wyodrębniasięnaogółtrzytypypodmiotówgospodarczych,czyliuczestnikówpro-
cesówgospodarowania:przedsiębiorstwo,gospodarstwodomoweipaństwo.
Przedsiębiorstwotozespółludzi(lubpojedynczyludzie)dysponującyokreślonymi
środkami(takimijaknp.ziemia,lokalebiurowe,budynkifabryczne,maszyny,urządze-
nia,narzędzia,surowce,środkipieniężne,środkitransportu)niezbędnymidoregular-
negoprowadzeniadziałalnościgospodarczejwsferzeprodukcji,obrotutowarowegoczy
usług.Działalnośćtajestnastawionanauzyskaniemożliwienajwiększychdochodów.
Przedsiębiorstwemjestnp.jednoosobowyzakładfryzjerskiczykrawiecki,aleteżgo-
spodarstworolne,warsztatrzemieślniczy,cegielnia,kopalnia,huta,mleczarnia,fabryka
samochodów,hotel,bankitd.
30
