Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
minerałzarysowujewszystkiebardziejmiękkieodniego,dlategotrzebawy-
konaćszeregpośrednichprób,anieopieraćsiętylkonaocenieoddziaływa-
niajednegoprzypadkowoobranegominerału.Przyokreślaniutwardościnie
posługujemysięminerałamizwietrzałymilubwietrzejącymi,gdyżmająone
mniejszątwardość.Twardośćrozpoznawanegookazumożnarównieżokreślić
pośrednio.Minerałyotwardości1i2rysująsięłatwopaznokciem,otwardości
3-trudnopaznokciem,alewzględniełatwoostrzemmiedzianym,otwardości
4-dośćtrudnoostrzemmiedzianym,alełatwoostrzemstalowym.Tymostat-
nimmożnazarysowaćjeszczeminerałyotwardości5i6,natomiastprzyokre-
ślaniuminerałówowyższejtwardościtenpośrednisposóbzawodzi.Istotną
cechąokreślającąminerałjestjegogęstość.Najejpodstawiemożnawzględnie
szybkowyodrębnićczęśćminerałów,wskładktórychwchodząpierwiastkime-
tali(np.galena,barytiinne).Pewne,bardzoistotnenieraz,wskazówkidająprzy
rozpoznawaniuwłaściwościmagnetyczneniektórychminerałów(np.magne-
tyt)lubelektryczne(np.bursztyn).
Dodatkowymicechamirozpoznawczymisąłupliwośćiprzełam.Łupli
-
wościąnazywamyzdolnośćdorozpadaniasięminerałówwzdłużpłaszczyzn
łupliwości,astopieńgładkościpłaszczyznyjestzawszeocenąłupliwości.Roz-
różniasięłupliwośćdoskonałą,wyraźnąiniewyraźną.Znacznaczęśćminerałów
jestpozbawionałupliwości.Charakterpowierzchnimniejlubbardziejrównej
określamyprzełamem.Czasemjestonbardzopomocny,np.przyokreślaniu
niekrystalicznychminerałówkrzemionkowych,któremajązregułyprzełam
muszlowy.Przełammająnawetmineraływystępującewpostacikryształów,ale
przełupaneniewzdłużściankryształu.Czasamipomocnemogąbyćsprężystość
igiętkość.Cechyteposiadajązregułyminerałyblaszkowate(np.miki).Okazy
sprężystepoodkształceniu(np.zginaniu)wracajądopierwotnegokształtu,
giętkiepozostająodkształcone.
Nieskomplikowaneczynnościumożliwiająceanalizęskładuchemicznego
sąrównieżdozastosowaniaprzywstępnejidentyfikacjiminerałów,np.reak-
cjazkwasemsolnym(burzenie)danegominerałubezbłędnieokreślagojako
węglanwapnia.JeślireakcjatazachodzizgorącymHCllubzzimnymkwasem,
aleminerałemsproszkowanym,tomamydoczynieniazwęglanemmagnezu
lubwęglanemwapniaimagnezu.
Podstawowązasadąprzyokreślaniuminerałównapodstawieichcech
zewnętrznychjestumiejętnepołączeniewieluanalizowanychwłaściwości
identyfikowanegookazu,rzadkobowiemjednajesttakcharakterystyczna,aby
możnabyłobezbłędnieokazokreślić.
ĆWICZENIE1
31
