Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwagiogólne
13
Ryci1iRodzajeniepełnosprawnościidynamikaichrozwoju
Rozpatrującniepełnosprawnośćwróżnychaspektach,możnapostawić
wielepytań,dotyczącychosobyniepełnosprawnej,m.in:jakiefunkcjeorganiz-
muzostałyuszkodzoneprzezchorobę?,któreformyaktywnościżyciowejzostały
ograniczone?,wjakichformachżyciaspołecznegoudziałzostałuniemożliwiony
(upośledzony)?Abyułatwićiuporządkowaćmożliwośćjednoznacznegointer-
pretowaniaodpowiedzinapowyższepytania,ŚwiatowaOrganizacjaZdrowia
(WHO)wprowadziłaDmiędzynarodowąklasyfikacjęzaburzeń,upośledzeń
iograniczeń”.Zostaływniejzdefiniowanenastępującepojęcia:
•uszkodzenia(zaburzenia,ang.impairments),któreoznaczająprzej-
ściowąlubtrwałąutratębądźnienormalnośćpsychologicznej,fizjologicznej
lubanatomicznejstrukturyalbofunkcji.Sąonebezpośrednimskutkiem
chorobyluburazu,alestanowiązkoleiprzyczynęograniczeńiupośledzeń;
•ograniczeniazkolei(ang.disabilities)wynikająbezpośrednio
zzaburzeńorazuszkodzeńidotyczązmniejszeniamożliwościwykonywa-
niarozmaitychczynnościwtakisposóblubwtakimrozmiarze,jakie
uznajesięzanormalne;
•upośledzenia(ang.handicaps)sąnatomiastbezpośrednimskutkiem
uszkodzeń,zaburzeńiograniczeńwsferzeaktywnościspołecznejiozna-
czająniemożnośćprowadzeniatakiejdziałalności,jakajestdladanej
osobynormalna.Istniejewięcpewnadysharmoniapomiędzyfunkcją,jaką
danaosobapełniwspołeczeństwie,atym,czegooczekujesama,anawet
tym,czegooczekujespołeczność,doktórejtaosobaprzynależy.
Możnawięcpowiedzieć,żepowyższeelementyukładająsięwspecyficzny
łańcuchprzyczynowo-skutkowy:uszkodzeniaoograniczeniaoupo-
śledzenia,aichskutkiemnakażdymetapiejestzawszeniepełnosprawność.
